ارزیابی فرسایش خاک حوضه آبخیز تالاب چغاخور با استفاده از مدل MPSIAC و GIS

با توجه به اینکه حفاظت از خاک در مناطق تالابی نقش بسزایی در حیات این اکوسیستم های ارزشمند دارد برنامه های مدیریتی حفاظت خاک در اولویت برنامه های مدیریت محیط زیست می باشند. یکی از راه های حفاظت خاک، جلوگیری از فرسایش آن می باشد. در این تحقیق میزان فرسایش خاک حوزه مطالعاتی با روش MPSIAC مورد بررسی قرار گرفته است و نقش عوامل تاثیرگذار در افزایش روند فرسایش به خوبی بیان شده است. مدل MPSIAC جهت تخمین فرسایش خاک بر اساس 9 فاکتور خصوصیات زمین شناسی، خاک، آب و هوا، رواناب، توپوگرافی، پوشش گیاهی، کاربری زمین و فرسایش خاک موجود، واحدهای اصلی حوزه آبخیز را به وسیله سیستم GIS مورد بررسی قرار داده است. در این راستا برای اجرایی کردن مدل MPSIAC، پس از ورود لایه های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن دهی آنها از تلفیق این لایه ها حوزه آبخیز مطالعه شده به 9 زیرحوزه تفکیک شد. سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شد. نتیجه به دست آمده نشانگر این است که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC حدود 46/10 تن در سال می باشد. مطابق نتایج به دست آمده، بیشترین وسعت حوضه شامل مناطق با خطر فرسایش زیاد است و مناطق با خطر فرسایش زیاد عمدتا در نواحی شمالی واقع هستند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که فرسایش سطحی خاک در حوزه چغاخور در تیپ تپه ها و فلات ها و فرسایش شیاری را می توان در تیپ کوه ها مشاهده کرد که درحدود 50% از شیارها فعال و در تولید رسوب نقش دارند.

کلیدواژه ها:

فرسایش خاک ، رسوب دهی ، مدل MPSIAC ، حوضه آبخیز ، GIS.