توانمندسازی منابع انسانی بر اساس سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی (Social Capital) از مفاهیم نوینی است که امروزه در بررسیهای اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. طرح این رویکرد در بسیاری ازمباحث توسعه اقتصادی، نشاندهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی میان افراد (سرمایه اجتماعی) بر متغیرهای توسعه از همه ابعاد است منابع انسانی ارزشمندترین منابع سازمان محسوب میشوندکه با تلاش و کوشش و ایجاد هماهنگی و بکارگیری دیگر اجزاء سازمان، اهداف سازمانی را تحقق میبخشد. این منابع دارای توانائیها و قابلیتهای بالقوهای هستند که در محیط سازمانی به فعل تبدیل میشود. دست یابی به این مهم نیازمند درک و شناخت کامل انسانها و فراهم کردن شرایط مناسب برای کار و تلاش است. یکی از مواردی که در این زمینه قابل بررسی است قرار دادن افراد در جایگاه های متناسب با توانایی، تجارب و قابلیت آنها است (بازیاری و امیر تاش، .(1385 از طرف دیگر ساختارهای دولتی نیز در دو دهه اخیر به شدت دگرگون شده اند، تحولاتی مانند بلوغ و توسعه یافتگی کارکنان و ظهور نیروهای دانشی در تمام عرصه ها، دانش محور شدن فرایندهای سازمانی و ضرورت توسعه دانایی در تمام سطوح سازمانها، نرخ رشد بالای فناوری های نوین، افزایش نقش و مسولیت اجتمایی دولتها در پاسخگویی به شهروندان و افزایش ضریب اهمیت سرمایه اجتمایی و سرمایه های انسانی در فرایند رشد و توسعه کشورها، راهبردهای نوین مدیریت دولتی را به توسعه شایسته محوری معطوف کرده است.توانمندسازی منابع انسانی بر اساس سرمایه اجتماعی، یک راه جدید اداره کردن سازمانهای مستعد با آینده پیچیده تر و رقابتی تر است. در استراتژی مدیریت سازمانی اگر توانمند سازی کارکنان وجود نداشته باشد، محکوم به شکست است. بهبود مستمر تنها هنگامی مفهوم پیدا میکند که افراد اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشند و مورد اعتماد قرار گیرند تا بتوانند از مهارتها و توانایی هایشان استفاده کنند. در حقیقت توان افزایی یک تکنولوژی موثر و پیشگام است که هم برای سازمانها و مدیریت آنها، مزیت راهبردی ایجاد میکند و هم برای منابع انسانی و کارکنان فرصت می آفریند. توان افزایی، ابزار مشارکت اعضای گروه ها در کامیابی و ناکامی سازمانهاست. در مدلهای گذشته، تنها عامل انسانی در انواع سرمایه ها، سرمایه انسانی بود که بیشتر مبتنی بر تعداد، تخصص ها، دانش و مهارتهای نیروی انسانی در سطوح مختلف کارکنان و مدیران است؛ اما توجه به یک سازمان به عنوان یک سیستم اجتماعی منجر به این امر میشود که سرمایه اجتماعی نیز به عنوان نشان دهنده ارزشهای اقتصادی شبکه های اعتماد، کاهش دهنده هزینه های مبادله و تعادلها در این فهرست قرار گیرد. توانمندسازی کارکنان بر اساس تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی در سازمانها، استفاده از ظرفیتهای بالقوه در کارکنان است که در زمان حال از آن استفاده کامل نمیشود (نیازی و نصرآبادی، .(1388 از آنجا که تغییرات در دنیا به صورت بی سابقه افزایش یافته است و بیشتر مدیران و سازمانهای کشوری با آن دست و پنجه نرم میکنند، بقا و رشد سازمانها در دنیای پرتغییر کنونی، مستلزم تواناییهایی برای واکنش به موقع و مناسب در برابر تغییرات پی در پی محیطی است و فقط سازمانهایی میتوانند درصدد بهره جستن از صحنه رقابت باشند که با به کارگیری استراتژی برتر، ایجاد روابط نوین با کارکنان که دربرگیرنده مفهوم سرمایه اجتماعی است، مسئولیتهای سازمانی را افزایش، استعدادهای خلاق و نوآور را پرورش و توانمندی منابع انسانی را گسترش دهند.هدف این مقاله معرفی مفاهیم توانمند سازی،و همچنین مفاهیم ،ابعاد ومزایای سرمایه اجتماعی است. این مقاله بر این موضوع اشاره داردکه وجود سرمایه اجتماعی میان سازمانها، درون سازمانها و بین سازمانها میتواند عملکرد موثری را در سازمان ها به همراه داشته باشد.

کلیدواژه ها:

توانمند سازی ، سرمایه اجتماعی