بررسی علل گرایش به رفتارهای پرخطر در دختران ایرانی: مطالعه مبتنی بر شواهد

مقدمه: رفتارهای پرخطر شامل مواد مخدر، خودکشی و روابط جنسی نامشروع یکی از مهمترین مشکلات تهدیدکننده برای سلامت جسمانی و روان شناختی اجتماعی فرد و جامعه به شمار می رود. با توجه به اینکه دختران در بسیاری از جوامع دارای محدودیت های رفتاری و حساسیت های روحی و روانی بیشتری نسبت به پسران می باشند و همچنین عدم مطالعه دقیق در این حیطه، مطالعه ی مروری حاضر با هدف بررسی علل گرایش به رفتارهای پرخطر در دختران انجام گرفت. مواد و روش: مطالعه پیش رو یک مطالعه ی مروری سیستماتیک است که با استفاده از موتور جستجوگر Google scholar و پایگاه های اطلاعاتی ، SID ، Pub Med و Iranmedex و کلید واژه های رفتارهای پرخطر، مصرف مواد مخدر، سلامت دختران، خانواده و سیگار کشیدن و بدون درنظر گرفتن بازه زمانی انجام شد. دراین مطالعه بیش از 10 مقاله ی توصیفی و تحلیلی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: مطالعات نشان داد که شایع ترین رفتارهای پرخطر در دختران به ترتیب کشدن قلیان با 52 ٪، کشدن سیگار با 35 ٪ تجربه ی رابطه جنسی با 30 ٪ و مصرف الکل با 27 ٪ است. در اکثر مقالات بررسی شده عوامل موثر بر گرایش به رفتارهای پرخطر به ترتیب به 4 دسته ی مهم تقسیم بندی می شوند. این عوامل شامل 1 -عوامل خانوادگی 2 -عوامل محیطی و اجتماعی 3 - عوامل روانی و 4 - عوامل هیجانی می باشند. در این مطالعه عوامل خانوادگی (از قبیل بد سرپرستی، جدایی والدین، سابقه رفتارهای پرخطر در خانواده، الگوها و شیوه های نامناساب فرزند پروری) با 78 ٪ بیشترین تاثیرگذاری را در بین عوام نشان داده است. همچنین عوامل روانی (از قبیل افسردگی، اضطراب، استرس، ناکامی ها و کم توجهی ها) با 13 ٪ و عوامل هیجانی با 6٪ از جمله عوامل تاثیرگذار بر رفتارهای پرخطر می باشند. عوامل محیطی و اجتماعی از قبیل دوستان و هم سن و محیطزندگی فرد کمترین ثاثیر را بر رفتارهای پرخطر در دختران دارا می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه محیط خانواده بیشترین تاثیر را در گرایش به رفتارهای پرخطر در دختران دارد. به نظر می رسد برگزاری کلاس های آموزشی متعدد برای والدین در رابطه با روش های فرزندپروری و چگونگی کنترل و راهنمایی فرزندان در سنین مختلف و حساس می تواند در کاهش این معضل اجتماعی و تعدیل عوامل خانوادگی موثر برآن مفید باشد. همچنین با توجه به میزان تاثیر عوامل روانی در این حیطه با دادن آگاهی و آموزش مهارتهای پیشگیری و شناساندن نقاط قوت و توانایی ها به خود فرد می تواند کمک موثری در حفظ سلامت دختران باشد.

کلیدواژه ها:

رفتارهای پر خطر ، سلامت دختران ، سیگار کشیدن ، مصرف مواد ، خانواده