باززایی مستقیم توس Betula litwinowii از طریق کشت درون شیشه ای ریزنمونه تک گره

توس(Betula sp) در ایران بازمانده جنگل های اولیه خزری و رو به انقراض است. دامنه پراکنش محدود و شرایط رویشگاهی نامساعد جنس توس و عدم زادآوری در رویشگاه های طبیعی و ناتوانی در تکثیر جنسی باعث در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده و استفاده از فنون درون شیشه ای را جهت حمایت بیشتر از این جنس مورد تاکید قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر بهینه سازی محیط کشت و تیمار های سترون سازی جهت ریزازدیادی B. litwinowii، یکی از سه گونه شناسایی شده این جنس در ایران با استفاده از ریزنمونه تک گره است. ریزنمونه ها به صورت تصادفی از نهال های 4-5 ساله جمع آوری و با اعمال تیمارهای مختلف سترون سازی در دو محیط کشت MS و WPM با غلظت های مختلف هورمون های BAP و NAA کشت شدند. داده های به-دست آمده با استفاده از آزمایش فاکتوریل دو عامله در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از نرم افزار SPSSو MSTATC مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد برای استریل کردن ریزنمونه های تک-گره، بهترین حالت استفاده از تیمار کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 7 دقیقه بود و هر دو محیط کشت MS و WPM با غلظت های مختلف هورمونی برای تولید برگ تک گره مناسب بودند. بیش از 75 درصد جوانه های جانبی تک گره ها در هر دو محیط کشت فوق به برگ تبدیل شدند و در نهایت 10 درصد از تک گره ها تنها در محیط کشت WPM قادر به ساقه زایی و تولید ریشه شدند.

کلیدواژه ها:

Betula litwinowii ، کشت بافت ، ریزازدیادی ، سترون سازی