بررسی تغییرات موقعیت مکانی و تنوع گونه ای جنگل های زاگرس بر اثر تخریب جوامع محلی (مطالعه موردی: جنگل های قلعه گل خرم آباد)

به منظور مدیریت صحیح جنگل، بررسی تغییرات ایجاد شده بر اثر فرایندهای طبیعی و دخالت های بشر ضروری می باشد. در این تحقیق، با استفاده از شاخص های کلارک و ایوانز و زاویه یکنواخت تغییرات موقعیت مکانی درختان و با استفاده از شاخص های آمیختگی و شانون-وینر تغییرات تنوع گونه ای درختان جنگل های قلعه گل خرم آباد، قبل و بعد از تخریب مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، با استفاده از آماربرداری صد در صد در محدوده ای به وسعت 32 هکتار که در برگیرنده سه منطقه نزدیک به جاده، تپه و دشت می باشد، وضعیت فعلی جنگل مذکور بررسی شد. سپس با در نظر گرفتن درختان قطع شده (وضعیت پیش از تخریب) موقعیت مکانی و تنوع گونه ای درختان بررسی و با وضعیت فعلی منطقه مورد مطالعه مقایسه شد. مقادیر شاخص کلارک و ایوانز قبل و بعد از قطع به ترتیب برابر با 43/0 و80/0 محاسبه شد که نشان دهنده تغییر موقعیت مکانی از حالت کپه ای به حالت مابین تصادفی و کپه ای می باشد. همچنین میانگین شاخص زاویه یکنواخت قبل و بعد از قطع به ترتیب برابر با 50/0 و 47/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی چیدمان تصادفی درختان همسایه در هر دو حالت می باشد. میانگین شاخص آمیختگی قبل و بعد از تخریب به ترتیب برابر با 05/0و 06/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی افزایش بسیار اندک اختلاط می باشد. همچنین نتایج حاصل از شاخص شانون-وینر قبل از قطع برابر با 23/0 و بعد از قطع برابر با 25/0 محاسبه شد، که این شاخص نیز افزایش بسیار اندک تنوع گونه ای را نشان می دهند. در ادامه، موقعیت مکانی و تنوع گونه ای سه منطقه مجاور با جاده، تپه و دشت به تفکیک بررسی و مقایسه شد. نتایج حاصل از این شاخص ها می تواند برای تعیین میزان تغییرات بوجود آمده بر اثر فرایندهای طبیعی و دخالت های بشر مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

موقعیت مکانی ، تنوع گونه ای ، تخریب جوامع محلی ، جنگل های زاگرس