ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

سنگ نگاری، زمین شیمی و تاریخچه دیاژنتیکی بخش دولومیتی سفیدار (تریاس بالایی) در منطقه فارس، جنوب ایران

محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 5، شماره: 10
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 402

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/951429

شناسه ملی سند علمی:

JR_PSJBA-5-10_005

تاریخ نمایه سازی: 6 آبان 1398

چکیده مقاله:

بخش دولومیتی سفیدار یکی از واحدهای سنگ­چینه­ای تریاس (نورین) حوضه زاگرس است که در نواحی محدودی از جنوب ایران رخنمون دارد. این بخش شامل دولومیت­های متوسط تا ستبر لایه قهوه­ای رنگ است که به صورت یک لایه راهنما در انتهای توالی رسوبی سازندهای خانه­کت (کربنات­های زاگرس بلند) و دشتک (رخساره کربناته­-­تبخیری زاگرس چین­خورده) حضور دارد. در این تحقیق کانی­شناسی، زمین­شیمی و تاریخچه تغییرات دیاژنتیکی رخنمون­های دولومیت سفیدار منطقه فارس در تاقدیس خانه­کت به ستبرای حدود 20 متر و کوه سورمه به ستبرای 30 متر مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است. داده­های حاصل از بررسی مقاطع نازک، مقادیر عناصر مختلف و ایزوتوپ­های پایدار اکسیژن و کربن از پیچیدگی مراحل تشکیل این واحد دولومیتی حکایت می­کنند که از سه نوع دولومیت میکروکریستالین، متوسط بلور و زین­اسبی تشکیل شده است. در مرحله نخست، دولومیت­های ریز بلور در سبخای یک پلاتفرم اپی­ریک متاثر از تبخیر و تغلیظ شورابه­ها، در دمای نزدیک به سطح زمین (25 تا 35 درجه سانتی­گراد) به وجود آمدند. افزایش اندازه و استوکیومتری و تغییرات ژئوشیمی در دولومیت­های متوسط و درشت بلور گویای نقش فرایندهای دیاژنتیکی مرتبط با دفن از جمله تجدید تبلور در تشکیل آن­ها است. دولومیت­های اخیر محصول تغییرات دیاژنتیکی در اعماق 1 تا 3 کیلومتری درون زمین و در دمای 54 تا 108 درجه سانتی­گراد هستند. تفاوت قابل­توجه مقادیر بعضی عناصر فرعی دولومیت سفیدار از جمله کاهش آهن و منگنز و افزایش استرانسیم در نمونه­های برش خانه­کت می­تواند به جهت جریان سیالات دولومیت­ساز به سمت شمال منطقه مربوط باشد. گسل­های عمده منطقه از جمله پیشانی کوهستان و زاگرس بلند ضمن کنترل هندسه حوضه رسوبی، نقش اساسی در تعیین جهت جریان و مسیر انتقال سیالات دولومیت­ساز داشته­اند. با وجود تفاوت قابل­توجه رخساره­ها و توالی رسوبی تریاس در زیرپهنه­های مختلف زاگرس، دولومیت سفیدار با رخساره سنگی مشابه و گسترش جغرافیایی زیاد در این مناطق تا خلیج فارس و شمال عربستان شناخته شده است. این موضوع حاکی از تغییرات مهمی در زمین­شناسی فلات قاره جنوب اقیانوس نئوتتیس، به خصوص پیوستگی حوضه و حاکم شدن شرایط رسوبی یکسان در مناطق دو سوی گسل زاگرس بلند در اواسط تریاس پسین است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علی حسین جلیلیان

گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آدابی، م. ح (1383) ژئوشیمی رسوبی. انتشارات آرین زمین، 448 ...
  • ارزانی، ن (1391) ژئوشیمی رسوبی. انتشارات دانشگاه پیام نور، 304 ...
  • آقانباتی، ع (1392) زمین­شناسی ایران و کشورهای همجوار. انتشارات سازمان ...
  • جلیلیان، ع. ح (1395) نهشته­های پیراکشندی و توفانی در برش ...
  • شهرابی، م. (1378) تریاس در ایران. سازمان زمین­شناسی و اکتشافات ...
  • Adabi, M. H (2009) Multistage dolomitization of Upper Jurassic Mozduran ...
  • Adam, J. and Al-Aasm, I. S (2017) Petrologic and geochemical ...
  • Alavi, M (2007) Structures of the Zagros fold-thrust belt in ...
  • Allan, J. R. and Wiggins, W. D (1993) Dolomite Reservoirs: ...
  • Azmy, K., Lavoie, D., Knight, I. and Chi, G (2008) ...
  • Berberian, M (1995) Master blind thrust faults hidden under the ...
  • Blendinger, W., Lohmeier, S., Bertini, A., Meibner, E. and Sattler, ...
  • Boggs, S (2009) Petrology of Sedimentary Rocks. Cambridge University Press, ...
  • Braithwite, C. J. R., Rizzi, G. and Darke, G (2004) ...
  • Buelter, D. P. and Guillemette, R. N. (1988) Geochemistry of ...
  • Crasquin-Soleau, S. and Khosrow Tehrani, K (1995) First discovery of ...
  • Dickson, J. A. D (1965) Carbonate identification and genesis as ...
  • Drits, V. A., McCarty, D. K., Sakharov, B. and Milliken, ...
  • Flugel, E (2010) Microfacies of carbonate rocks. Springer, 984 p. ...
  • Folk, R. L (1980) Petrology of Sedimentary Rocks. Hemphill Publishing ...
  • Folk, R. L. and Land, L. S (1975) Mg/Ca Ratio ...
  • Frisia, S (1994) Mechanisms of complete dolomitization in a carbonate ...
  • Ghazban, F (2007) Petroleum geology of the Persian Gulf. Tehran ...
  • Gregg, J. M. and Shelton, K. L (1990) Dolomitization and ...
  • Green, D. G (2005) Fault and conduit controlled burial dolomitization ...
  • Haas, J., Lobitzer, H. and Monostori, M (2007) Characteristics of ...
  • Haas, J., Lukoczki, G., Budai, T. and Demeny, A (2015) ...
  • Hardie, L. A (1996) Secular variation in seawater chemistry: an ...
  • Heydari, E (1997) Hydrotectonic models of burial diagenesis in platform ...
  • Iannace, A., Capuano, M. and Galluccio, L (2011) Dolomites and ...
  • Iannace, A. and Frisia, S (1994) Changing dolomitization styles from ...
  • Jahani, S., Callot, J. P., Lamotte, P., Letouzey, J. and ...
  • James, N. P. and Jones, B (2015). Origin of Carbonate ...
  • James, N. P. and Kendall, A. C (1992) Introduction to ...
  • Kaczmarek, S. E. and Sibley, D. F (2014) Direct physical ...
  • Korte, Ch., Kozur, H. W. and Veizer, J (2005) δ13C ...
  • Kretz, R (1992) Carousel model for the crystallization of saddle ...
  • Land, L. S (1985) The Origin of Massive Dolomite. Journal ...
  • Lohmann, K. C. and Walker, J. C. G (1989) The ...
  • Lonnee, J. and Machel, H. G. (2006) Pervasive dolomitization with ...
  • Machel, H. G. (2004) Concepts and models of dolomitization: a ...
  • Mazzullo, S. J (1992) Geochemical and neomorphic alteration of dolomite: ...
  • McManus, A. and Wallace, M. W (1992) Age of Mississippi ...
  • Meister, P., McKenzie, J. A., Bernasconi, S. M. and Brack, ...
  • Morrow, D. W (1990) Dolomite-Part 1: The chemistry of dolomitization ...
  • Morse, J. W. and Mackenzie, F. T (1990) Geochemistry of ...
  • Mouthereau, F., Lacombe, O. and Meyer, B (2006) The Zagros ...
  • Nasir, S., Al-Saad, H., Alsayigh, A. and Weidlich, O (2008) ...
  • Pokrovsky, O. S (2017) Dolomite: Formation, Characteristics and Environmental Impact. ...
  • Purser, B., Tucker, M. and Zenger, D (1994) Dolomites: A ...
  • Rahimpour-Bonab, H., Esrafili-Dizaji, B. and Tavakoli, V (2010) Dolomitization and ...
  • Raskazov, S. V., Sergei, B., Brandt, S. B. and Brandt, ...
  • Ren, M. and Jones, B (2017) Spatial variations in the ...
  • Ridgwell, A (2005) A Mid Mesozoic Revolution in the regulation ...
  • Ronchi, P., Di Giulio, A., Ceriani, A. and Scotti, P ...
  • Sandberg, P. A (1983) An oscillating trend in Phanerozoic nonskeletal ...
  • Searl, A (1989) Saddle dolomite: a new view of its ...
  • Sepkoski Jr., J. J., Bambach, R. K. and Droser, M. ...
  • Setudehnia, A (1978) The Mesozoic sequence in southwest Iran and ...
  • Seyed-Emami, K (2003) Triassic in Iran. Fcies, 48: 91-106. ...
  • Seyrafian, Vaziri-Moghaddam, H., Arzani, N. and Taheri, A (2011) Facies ...
  • Sharland, P. R., Archer, R., Casey, D. M., Davies, R. ...
  • Sherkati, S., Letouzey, J. and Frizon de Lamotte, D (2006) ...
  • Shinn, E. A (1983) Tidal Flat Environment. In: Scholle, P. ...
  • Sibley, D. F. (1991) Secular changes in the amount and ...
  • Sibley, D. F. and Gregg, J. M (1987) Classificatin of ...
  • Sperber, C. M., Wilkinson, B. H., Peacor, D. R (1994) ...
  • Spötl, C. and Burns, S. J (1991) Formation of 180-depleted ...
  • Spötl, C. and Pitman, J. K (2009) Saddle (Baroque) Dolomite ...
  • Swart, P. K., Cantrell, D. L., Westphal, H., Handford, C.R. ...
  • Szabo, F., and Kheradpir, A (1978) Permian and Triassic stratigraphy, ...
  • Talbot, A. and Alavi, M. (1996) The past of future ...
  • Torok, A (2000) Formation of dolomite mottling in Middle Triassic ...
  • Tucker, M. E. and Wright, V. P (1990) Carbonate Sedimentology. ...
  • Usdowski, E (1994) Synthesis of dolomite and geochemical implications. In: ...
  • Vahrenkamp, V. C. and Swart, P. K (1990) Newdistribution coefficient ...
  • Veizer, J (1983) Chemical diagenesis of carbonates: theory and application ...
  • Warren, J. K (2000) Dolomite: occurrence, evolution and economically important ...
  • Warren, J. K (2006) Evaporites: Sediments, Resources and Hydrocarbons. Springer, ...
  • Wierzbicki, R., Dravis, J. J., Al-Aasm, I. and Harland, N ...
  • Winkelstern, I. Z. and Lohmann, K. C (2017) Shallow burial ...
  • Wright, V. P (1984) Peritidal carbonate facies models: a review. ...
  • Wright, D. T. and Wacey, D. (2004) Sedimentary dolomite: a ...
  • Zanchi, A., Zanchetta, S., Berra, F., Mattei, M., Garzanti, E., ...
  • Ziegler, M. A (2001) Late Permian to Holocene paleofacies evolution ...
    • نمایش کامل مراجع