بررسی بلوغ حرارتی سازند کژدمی با استفاده از پارامترهای ژئوشیمیایی مولکولی در میدان نفتی یادآوران

تعیین بلوغ حرارتی یک واحد سنگ منشاء یکی از مراحل اصلی ارزیابی ژئوشیمیایی سنگ های منشاء است که دارای اهمیت بالایی بوده و به روش های گوناگون قابل اندازه گیری می باشد. مطالعه حاضر، مثالی از به کارگیری همزمان پارامترهای بلوغ به دست آمده از آنالیزهای پیرولیز راک ایول، کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی- طیف­سنجی جرمی برای تعیین بلوغ حرارتی سازند کژدمی در میدان نفتی یادآوران است. در این مطالعه، تعداد 17 نمونه خرده حفاری سازند کژدمی به طور سیستماتیک جمع­آوری گردید. پس از پیرولیز نمونه­ها با استفاده از دستگاه راک ایول 6، 2 نمونه (KUK-535 و HOS-420) برای انجام آنالیز تکمیلی انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از پیرولیز نمونه ها نشان می دهند که مقادیر Tmax دارای محدوده تغییرات از 421 تا 436 درجه سانتی­گراد می­باشند. مقدار Tmax میانگین به دست آمده برابر با 428 درجه سانتی­گراد است که نشان می دهد نمونه های مورد مطالعه در ابتدای پنجره نفتی قرار دارند. استفاده از پارامترهای بلوغ حرارتی به دست آمده از آنالیز کروماتوگرافی گازی (نسبت های CPI و Pr/Ph) و هم­چنین نسبت­های بیومارکری (نسبت های20S/(20S+20R) و نسبت های ββ/(ββ+αα) برای استران­ها و نسبت های Ts/Tm و Moretaen/Hopane برای ترپان­ها) نشان می دهد که سازند کژدمی در مقطع مورد مطالعه از لحاظ بلوغ حرارتی در محدوده پنجره نفتی قرار می گیرد. نسبت های بیومارکری به دست آمده از ترکیبات آروماتیکی نیز نشان می دهند که نمونه های مورد مطالعه در مراحل آغازین پنجره نفتی قرار گرفته اند. در پایان می توان نتیجه گرفت که سازند کژدمی در میدان یادآوران به بلوغ حرارتی نسبتا کمی برای تولید هیدروکربن رسیده است. نتیجه­گیری ما علاوه بر اینکه سهم سازندهای جوان­تر (سازندهای پابده و گورپی) را در تجمع هیدروکربن­های موجود در مخازن کشف شده مستثنی می­کند (نفت اقتصادی تولید نکرده­اند)؛ سازندهای قدیمی­تر(سازندهای سرگلو و گرو) را نیز به عنوان سنگ­های منشاء احتمالی در این میدان پیشنهاد می­دهد.

کلیدواژه ها:

میدان نفتی یادآوران ، سازند کژدمی ، کروماتوگرافی گازی ، کروماتوگرافی گازی- طیف سنج جرمی ، بلوغ حرارتی ، زاگرس