درآمدی بر ژئودایورسیتی، به عنوان پایه ای برای توسعه ژئوتوریسم

از واژه­های جدیدی­ که امروزه در علوم زمین مطرح گردیده و مورد توجه واقع شده است می­توان به اصطلاح ژئودایورسیتی اشاره نمود که در این نوشتار به طرح جنبه­های جدیدی از ژئودایورسیتی یا به عبارتی گوناگونی زمین­شناختی پرداخته شده است. از جمله­ی­ موارد قابل توجه در این مبحث، می­توان به سرآغاز و توسعه­ی تنوع زمین­شناختی در زمین و وجود نقاط مهم اشاره کرد. هم­چنین در بسیاری از کشورها، ژئودایورسیتی مبنایی­ است برای انتخاب مکان­هائی که نیازمند حفاظت بیش­تر هستند. می­توان گفت که با بررسی جهان از منظر گوناگونی زمین­شناختی می­توان به درک بهتری از منابع طبیعی زمین رسید.  این اصطلاح و مفهوم آن تا بدانجا اهمیت پیدا می­کند که در مباحث مربوط به مکان­هایی که نامزد قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی ژئوپارک­ها محسوب می­شوند، به کار رفته است. این نوشتار ضمن مقایسه رشد تنوع­زیستی با تنوع زمین­شناختی، به این مقوله مهم می­پردازد و شرایط مختلفی را که در گوناگونی زمین­شناختی مورد بررسی قرار می­گیرد به بحث می­گذارد. به­رغم اهمیت ژئودایورسیتی در ابعاد مختلف، این پدیده متاثر از فعالیت­های انسانی در معرض تهدید است. بنابراین نیاز به حفاظت از گوناگونی زمین­شناختی احساس می­شود و این مهم، خود برای توسعه ژئوتوریسم ضروری است. اهداف و شیوه­های حفاظتی باید عناصر مختلف تنوع زمین­شناختی یا ژئودایورسیتی را در نظر داشته باشد و متناسب با نوع ژئوسایت برنامه­ریزی مناسب انجام شود. از اینرو می­بایست در ژئودایورسیتی به ارزش­ها، از جمله: ارزش­های ذاتی، فرهنگی، زیباشناسانه، اقتصادی، عملکردی و ... و هم­چنین تهدیدهای این حوزه از قبیل: تراکم شهرنشینی مجاور ژئوسایت­ها، ازدحام بازدیدکنندگان، کمبود آگاهی و... توجه ویژه نمود. هم­چنین مدیریت در ژئوتوریسم، ژئوپارک­ها و فعالیت­های تفریحی مرتبط، می­بایست متناسب با نوع تنوع زمین­شناختی تنظیم و اجرا گردد.

کلیدواژه ها:

ژئودایورسیتی ، ژئوتوریسم ، ژئوپارک ، گوناگونی زمین شناختی