بررسی عملکرد پارکینگ های طبقاتی در محدوده طرح ترافیک از منظر آلودگی هوا در راستای توسعه پایدار

آلودگی هوا بعنوان اصلی ترین چالش و معضل فعلی، پیش روی مدیریت کلانشهرها و خصوصا ابرشهر تهران است. یکی از تهدیدهای جدی توسعه پایدار نیز آلودگی محیط زیست بوده و بر این اساس ملاحظات محیط زیستی در همه امور و تصمیمات از ارکان توسعه پایدار محسوب می گردد. به همین دلیل هم بررسی و شناسایی پارامترهای اساسی و تاثیرگذار بر آن و یافتن راهکارهای عملی و قابل اجرا برای کاستن از آلودگی هوا و بهبود وضع فعلی ، دغدغه اصلی مجامع علمی –دانشگاهی، پژوهشگران و نهاد های متولی حوزه های محیط زیست و حمل ونقل شده است. با این اوصاف در جهت ایجاد زمینه های مدیریت تقاضای سفر با هدف کاهش آلاینده های هوا حاصل از آمد و شد بی رویه وسایط نقلیه در معابر شهری ، قریب به چهار دهه است که مسیولین امر اقدام به ایجاد محدوده طرح ترافیک برای کاهش تردد وسایط نقلیه شخصی در محدوده مرکزی شهر تهران نموده اند. همچنین با توجه به تغییر رفتار ترافیکی و الگوی پارک ناشی از اعمال محدودیت ورود به بخش مرکزی شهر ، در دهه های اخیر مدیریت شهری با صرف هزینه های سنگین مالی، اقدام به احداث پارکینگ های طبقاتی در محدوده مرزی ورود به طرح ترافیک نموده است تا شرایط و تمهیدات پارک خودروهای شخصی فاقد مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک را در این پارکینگ ها فراهم آورد.هرچند هدف غایی قانونگذار و مجریان آن از اعمال این محدودیت، ممانعت از تردد وسیله نقلیه شخصی در محدوده طرح ترافیک بوده لیکن وجود و گسترش احداث این پارکینگ ها می تواند به نوبه ی خود باعث افزایش انگیزه تقاضای سفر به محدوده مرزی طرح ترافیک بدلیل وجود و استفاده از این پارکینگ ها برای توقف خودروهای شخصی و به تبع آن افزایش مضاعف آلودگی هوا گردد.این پژوهش در نظر دارد با بررسی و ارزیابی اثرگذاری پارکینگ طبقاتی بر آلودگی هوا ، نحوه عملکرد آنها را مورد بررسی قراردهد. به همین منظور اقدام به مشخص کردن سنجه های تاثیرگذار در افزایش مطلوبیت یکایک پارکینگ های طبقاتی گردیده و برای تعیین وزن دهی، توزیع پرسشنامه بین کارشناسان مطلع امر صورت پذیرفته و مدل تحلیل سلسله مراتبی پیشنهاد شده است. در این مدل پیشنهادی، معیارهای موثری نظیر: دسترسی به حمل ونقل همگانی، موقعیت مکانی پارکینگ در محدوده طرح ترافیک، شرایط پارک حاشیه ای ، دسترسی معابر و کاربری ها مد نظر بوده است و در پایان مدل پیشنهادی برای ارزیابی تعدادی از پارکینگ های طبقاتی مستقر در این محدوده اعمال شده است. مطابق نتایج حاصله ، قابل توجه است که پارکینگ های احداثی در محدوده مرزی ورود به طرح ترافیک، این پارکینگ ها حدود نیمی از ظرفیت سفرهای تبادلی را جذب نموده و نیمی دیگر به سفرهایی اختصاص یافته که مقصد آنها همان محدوده همجوار پارکینگ طبقاتی بوده است

کلیدواژه ها:

پارکینگ طبقاتی ، آلودگی هوا ، پارک حاشیه ای ، توسعه پایدار ، تحلیل سلسله مراتبی