نحله کوثر جستاری درباب و جوه بلاغی خطبه فدک

در فراخنای تاریخ اسلام از صدر تاکنون خطبه فدک- که سند مظلومیت فاطمه- سلام اله علیها- و خاندان پیامبر، بل اثبات اعتقاد شیعه به خلافت به حق و امامت بلافصل علی علیه السلام است، از سوی علمای امامیه و نیزعامه نقل شده و از دیدگاه های مختلف از جمله سلسله اسناد و روایات، وجوه مختلف لغات، شرح مضامین و تفسیر عبارات، مورد تدقیق قرار گرفته است. در این مقاله، خطبه فدک از چشم انداز زیبایی شناسی (علم الجمال) مورد بررسی قرار گرفته و وجوه گوناگون بلاغت و فصاحت- که کلام حضرت مشحون از آن است- مورد نظر بوده است و فرض بر این است که مخاطب، خطبه حضرت را پیش روی داشته و با معانی آن آشنایی و با عبارات آن انس و الفت داشته باشد، از این رو متن کامل خطبه ذکر نشده است. امید است که این بررسی- که شاید از نخستین گام ها در جهت زیبایی شناسی کلام حضرت است- مقدمه ای باشد در ایجاد دواعی صاحب نظران علوم بلاغی و علمای آشنا به لغت عرب تا پژوهش های بلیغ تر و موثرتری را در این زمینه انجام داده و حق مطلب را در این خصوص ادا کنند.

کلیدواژه ها:

خطبه فدک ، زیبایی شناسی ، بلاغت و فصاحت ، کنایه ، استعاره ، تشبیه ، سجع ، ترصیع