بررسی سطوح آنزیمهای دفاعی در نهالهای پسته تیمار شده با قارچهای میکوریز آربوسکولار در کنترل نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica

پسته یکی از مهمترین محصولات باغی و صادراتی ایران محسوب میشود. نماتدهای ریشه گرهی یکی از مهمترین بیماری باغات پسته است. با توجه به جنبه های منفی ترکیبات شیمیایی لزوم استفاده از روشهای مدیریتی وجود دارد، به دلیل سازگار بودن با محیط زیست بیشترین توجه بر روی کنترل بیولوژیک میباشد. یک همزیستی مفید و شایع بین گیاه و میکروارگانیسم میتواند برای قارچهای میکوریز در نظر گرفته شود. به منظور بررسی اثر قارچهای میکوریز آربوسکولار در القای آنزیمهای دفاعی علیه نماتد ریشه گرهی در پسته مخلوط سه گونه قارچ با نامهای Funneliformis mosseae, Rhizophagus intraradices , and Glomus caledonius به پایه بادامی ریز زرندی مایه زنی شد. خاک آلوده به نماتد از باغهای پسته جمع آوری شد. کشت خالص نماتد ریشه گرهی روی بوته های گوجه فرنگی صورت گرفت. گونه نماتدی با استفاده از برش انتهای نماتد ماده بالغ شناسایی و Meloidogyne javanica تعیین گردید. مایه زنی نهالهای پسته با 5000 لارو سن دوم نماتد تکثیرشده انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. به منظور بررسی فعالیت آنزیمی نمونهبرداری از برگ نهالهای پسته به ترتیب 0، 36، 72، 132 و 288 پس از مایهزنی انجام شد. نتایج بررسی آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) نشان داد در 72 و 288 ساعت شاهد افزایش سطح آنزیم در هر دو آزمایش (حضور و عدم حضور نماتد) میباشیم. آنزیم پراکسیداز (POX ) بعد از 288 ساعت از مایهزنی نماتد بیشترین افزایش را نشان داد و تیمارهای میکوریزایی افزایش بیشتری در مقایسه با شرایط عدم حضور نماتد داشتند. میزان آنزیم پلی فنل اکسیداز (PPO) در تیمار میکوریز و نماتد در 72 ساعت پس از مایه زنی افزایش بیشتری را در مقایسه با شرایط عدم حضور نماتد نشان داد. در تیمار میکوریز در زمان 132 ساعت بعد از مایه زنی نماتد به سرعت محتوی فنل کل افزایش می یابد. بعد از گذشت 90 روز از تلقیح نماتد شاخصهای تولیدمثلی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تیمار میکوریز سبب بهبود رشد نهالهای پسته و کاهش تکثیر نماتد گردید. قارچهای موردبررسی میتوانند جهت استفاده در کنترل بیولوژیکی نماتد ریشه گرهی موردتوجه قرار گیرند.