تاثیر قارچهای میکوریز آربوسکولار و تریکودرما بر شاخصهای بیماریزای نماتد ریشه گرهی در پسته و شاخصهای رشدی گیاه

نماتدهای ریشه گرهی Meloidogyne spp. از جمله عوامل بیمارگر جدی در باغها و گلخانه ها محسوب میشود. در این تحقیق کارایی، مخلوط سه گونه قارچ میکوریز آربوسکولار Funneliformis mosseae, Rhizophagus intraradices و Glomus caledoniusو مخلوط جدایه های قارچ تریکودرما از گونه های Tricoderma aureoviride و Tricoderma harzianum بر کاهش فاکتورهای بیماریزایی نماتد ریشه گرهی پسته در نهالهای پسته رقم بادامی ریز زرندی در شرایط گلخانه ای بررسی شد. آزمایش بر اساس طرح فاکتوریل با سه فاکتور میزبان (رقم بادامی ریز زرندی در یک سطح)، بیمارگر (مایهزنی و عدم مایه زنی نماتد) عوامل بیوکنترل (میکوریز و تریکودرما) در پنج تکرار انجام شد. جهت کشت خالص نماتدی پس از جمع آوری خاک آلوده از باغات پسته اقدام به تهیه کیسه تخم و تکثیر نماتد شد. پس از چند دوره خالص سازی بر روی گوجه فرنگی جمعیت کافی از زادمایه نماتد به دست آمد. بدین منظور تک کیسه تخم از ریشه آلوده جدا و بر روی بوته های گوجه فرنگی رقم حساس ارلی اربانا قرار داده شد تا جمعیت خالص تهیه شود. گونه نماتد با استفاده از برش انتهای نماتد ماده شناسایی و Meloidogyne javanica مشخص شد. مایه زنی نهالهای پسته با اینوکولوم تریکودرما و تعداد 5000 لارو سن دوم تفریخ شده از کیسه تخم به ترتیب بعد از 21 و 60 روز از تیمار میکوریزا انجام شدند. بعد از گذشت 75 روز از مایهزنی نماتد فاکتورهای بیماریزایی (تعداد گال و کیسه تخم برای هر نهال و تعداد لارو سن دوم در هر گلدان) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که هر دو عامل بیوکنترل میکوریز و تریکودرما دارای توانایی بالایی برای کلنیزاسیون ریشه میباشند و سبب افزایش فاکتورهای رشدی نهالهای پسته شدند. کاربرد همزمان دو قارچ سبب شد فاکتورهای رویشی بهبود یابند. تیمارهای قارچی به طور معنیداری اثر بهتری را بر روی کاهش فاکتورهای تکثیری نماتد داشته اند. در هر دو تیمار قارچی، جمعیت لارو سن دوم، تعداد گال، کیسه تخم، تفاوت معنیداری نسبت به شاهد مشاهده گردید. جمعیت لارو سن دوم در حضور نماتد به میزان 34/56 درصد، تعداد گال 40/37 و تعداد کیسه تخم 55/88 درصد نسبت به شاهد کاهش داشتند. آزمایش به منظور بررسی در شرایط باغی در حال انجام است.