کارایی جدایه های برتر تریکودرما، کمپوست و ورمی کمپوست در مهار زیستی Fusarium oxysporum f. sp. ciceris در شرایط گلخانه

کارایی ترکیبات آلی کمپوست و ورمی کمپوست و توانایی پادزیستی سه جدایه برتر تریکودرما متعلق به دو گونه Trichoderma harzianum(KT9 and KT10) و T. longibrachiatum (KT8) در مهار زیستی بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود در اثر Fusarium oxysporum f.sp. ciceris در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسیها در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل عوامل آنتاگونیست در 4 سطح و مواد آلی در 3 سطح بود. خاک گلدانها با هر یک از مواد آلی (کمپوست و ورمی کمپوست) به طور جداگانه به میزان 10 گرم در کیلوگرم خاک ترکیب شد. مایه تلقیح بیمارگر تکثیرشده روی محیط آرد ذرت – ماسه به میزان 50 گرم در کیلوگرم به خاک اضافه شد. بذور نخود رقم بسیار حساس JG-62 قبل از کاشت با سوسپانسیون اسپور جدایه های تریکودرما (به رقت 107 اسپور در میلی لیتر همراه با 0/5 درصد کربوکسی متیل سلولز) آغشته شد. درصد جوانه زنی، درصد و شدت بیماری، وزن خشک و ارتفاع بوته و جمعیت بیمارگر و عوامل بیوکنترل هر 10 روز یکبار تا 60 روز پس از کاشت ثبت شد. جدایه های برتر تریکودرما میزان آلودگی را از 91/25 درصد در شاهد آلوده به ترتیب به 36/25،35/00 و 33/75 درصد کاهش دادند. کمترین میزان آلودگی در اثرات متقابل کمپوست و ورمی کمپوست با هر سه جدایه تریکودرما 16/25) تا 22/50 درصد) حاصل شد. از سوی دیگر اثرات متقابل کمپوست و ورمی کمپوست با هر سه جدایه تریکودرما منتج به افزایش معنیدار میزان ارتفاع و افزایش وزن خشک ساقه 9/71) تا 11/71 درصد) بوته های نخود در مقایسه با شاهد شد؛ بنابراین ترکیب جدایه ها با کمپوست و ورمی کمپوست کارایی جدایه ها را در کاهش بیماری پژمردگی فوزاریومی افزایش داد و باعث بهبود رشد بوته های نخود در شرایط گلخانه شد.