بررسی اثر نانوذره کوئرستین در موکوزیت دهانی ناشی از رادیوتراپی سر و گردن در موش سفید بزرگ آزمایشگاهی

سابقه و هدف: در سراسر جهان هرساله هزاران نفر مبتلابه انواع سرطانهای ناحیه دهان، نازوفارنکس و اوروفارنکس میشوند. رادیوتراپی یکی از روش های عمده درمانی محسوب می شود . موکوزیت دهانی از عوارض شایع، حاد و جدی ناشی از پرتودرمانی در تومورهای سر و گردن می باشد. این عارضه روی کیفیت زندگی بیمار و تحمل بیمار برای ادامه درمان تاثیر می گذارد؛ ازاین رو درمان این مشکل حائز اهمیت است. کوئرستین یکی از فلاونوئیدهای پلی فنول رایج مواد غذایی محسوب میشود که دارای اثرات متعدد ازجمله خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی است. مطالعه حاضر باهدف بررسی خاصیت ضدالتهابی کوئرستین در درمان موکوزیت دهانی صورت گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی ابتدا نانوذره کوئرستین تهیه شد و بعد از تعیین اندازه نانوذره به کمک SEM، در ادامه این مطالعه تجربی روی 28 سر موش سفید بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار با وزن تقریبی 150 تا 180 گرم صورت گرفته است. موش ها به 4 گروه 7 تایی تقسیم شدند و اشعه ایجادشده توسط شتاب دهنده خطی mv 6 به میزان 12 گری به مدت 17 دقیقه و 30 ثانیه در ناحیه سر و گردن آنها داده شد. گروه اول و دوم با مقادیر 5 و mg/kg 10 نانوذره کوئرستین، گروه سوم (کنترل مثبت) با دگزا متازون به صورت تزریق درون صفاقی به مدت 10 روز تیمار شدند و گروه چهارم گروه کنترل می باشد که درمانی را دریافت نکردند. لب و زبان موشها بهطور روزانه برای تعیین میزان زخمهای ایجادشده در اثر رادیوتراپی موردبررسی قرار گرفت. در پایان دوره آزمایش ظرفیت کل آنتی اکسیدانی به روش FRAP سنجیده شد. از بافت داخل دهان تمام حیوانات نمونه بافت شناسی تهیه شد. در پایان داده ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یکطرفه و mann-whithney آنالیز شدند. یافته ها: میانگین شدت موکوزیت در روزهای 6 تا 8 مطالعه در گروهای درمان با نانوذره کوئرستین بهطور معنیداری کمتر از گروه کنترل و دگزا بود . p)0/01 ) ظرفیت کل آنتی اکسیدانی به صورت وابسته به دوز نسبت به گروه بدون درمان افزایش داشت .(p<0.05) در بررسی هیستوپاتولوژیک، نانوذره کوئرستین قادر به کاهش آثار مخرب بافتی شد. در گروه های درمان و کنترل، نانوذره کوئرستین به صورت معنی داری زخم دهان، پرخونی دهان و خون ریزی زبان را کاهش داد (p<0.05 ) نتیجهگیری: یافته های ما نشان داد که نانوذره کوئرستین در کاهش و تاخیر در موکوزیت ناشی از تابش در موش موثر است. این اثر ممکن است به دلیل جلوگیری از نفوذ سلولهای التهابی در بافت و کاهش سطح آنتیاکسیدانی بزاق در سلولهای مخاطی باشد.

کلیدواژه ها:

کوئرستین ، موکوزیت دهانی ، انتی اکسیدان ، نانوذره