بررسی اثر کوارستین بر آنمی القا شده از شیمی درمانی بوسیله ی داروی وینبلاستین در موش های صحرایی

سابقه و هدف: وین بلاستین از جمله داروهای شیمی درمانی از رده ی وینکا آلکالوئیدها محسوب می شود که اثرات جانبی متعدد ی نظیر آنمی (Anemia) را موجب می گردد. بیوترانسفورماسیون داروها و سموم، عمدتا از طریق واکنش های اکسیداسیون انجام می شود و در طی این فرایندها گونه های اکسیژن فعال (ROS) ایجاد می شوند که تولید آنها موجب پراکسیداسیون لیپید در گلبول های قرمز و همچنین ایجاد استرس اکسیداتیو در مغز استخوان می گردد.کوارستین یک فلاونوئید است که ویژگی های ضدسرطان و آنتی اکسیدان آن ثابت شده است. با توجه به نقش استرس اکسیداتیو در ایجاد آنمی در افراد تحت شیمی درمانی، این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات آنتی اکسیدان و درمانی کوارستین در کاهش استرس اکسیداتیو القا شده توسط وین بلاستین در موش صحرایی طراحی و اجرا گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه ی تجربی، 15 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با میانگین وزنی g 9.78 266.9 به طور تصادفی به 3 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه 1 گروه کنترل دریافت کننده ی روزانه ی نرمال سالین، گروه 2 دریافت کننده ی تک دوز mg/kg2 داروی وین بلاستین در روز اول مطالعه، گروه 3 دریافت کننده ی تک دوز داروی وین بلاستین (mg/kg2) در روز اول مطالعه به همراه دریافت روزانه ی کوارستین با دوز .mg/kg 20 روش دریافت هر سه ترکیب فوق، تزریق داخل صفاقی بود. در پایان آزمایش موش ها بوسیله ی کتامین((mg/kg80 و زایلازین((mg/kg100 بیهوش شده و بوسیله پونکسیون قلبی از قلب آن ها خونگیری انجام شد. همچنین از استخوان فمور موش ها نمونه مغز استخوان استخراج شد. شمارش کامل فاکتورهای خونی بوسیله ی آزمایش CBC توسط دستگاه سیسمکس مدل KX21-N انجام گرفت. همچنین به منظور ارزیابی استرس اکسیداتیو در مغز استخوان، مارکر مالون دی آلدئید( (MDA به روش تیوباربیتوریک اسید و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی به روش (FRAP(Ferric Reducing Ability of Plasma اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS.v.19 و جهت مقایسه نتایج در گروه های مورد مطالعه از آزمون واریانس یک طرفه ANOVA استفاده شد. P < 0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: نتایج حاصل از انداز گیری فاکتورهای خونی حاکی از آن بود که میانگین RBC، WBC، Hemoglobin و Hematocrit در میان گروه های مختلف مورد مطالعه با یکدیگر تفاوت معنی داری (P<0.05) داشتند.؛ بگونه ای که در بین گروه ها، افزایش سطح MDA و همچنین کاهش ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در مغز استخوان موجب کاهش فاکتورهای خونی مربوطه گردید. استفاده از ترکیب کوارستین سطح MDA مغز استخوان را نسبت به گروه دریافت کننده ی وین بلاستین (ʽmol/L 0.08 0.75) بطور معناداری (P=0.01) کاهش داد (ʽmol/L 0.11 0.288) و همچنین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی مغز استخوان را نسبت به گروه دریافت کننده ی وین بلاستین (میانگین غلظت (ʽmol/L 154.38 1077.16 افزایش داد (میانگین غلظت .(ʽmol/L 11.78 1153نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد کوارستین در دوز mg/kg20 می تواند موجب بهبود آنمی القا شده توسط داروی شیمی درمانی وین بلاستین گردیده و همچنین در بهبود پراکسیداسیون لیپید ناشی از آن مفید واقع گردد. به منظور درک کامل مکانیسم عملکرد کوارستین، انجام بررسی های مولکولی در سطح بافت و سلول پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

کوارستین ، مغز استخوان ، آنمی ، موش صحرایی