تجزیه دی آلل صفات مرتبط با عملکرد لوبیا به روش گریفینگ

دراین آزمایش شش لاین برگزیده لوبیا همراه با 30 ژنوتیپ دورگ حاصل از تلاقی دی آلل مستقیم و معکوس آنها ( روش اول وسوم گریفینگ) در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در سال 1394در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گیلان مورد ارزیابی قرار گرفتند . صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره، طول غلاف، وزن تر غلاف، وزن خشک دانه بودند. تفاوت بین ژنوتیپها و اثرات ترکیب پذیری عمومی )GCA( و ترکیب پذیری خصوصی )SCA( برای تمام صفات معنی دار بود. براساس نسبت میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی به ترکیب پذیری خصوصی، اثر افزایشی ژنها نقش بیشتری نسبت به اثر غیر افزایشی در کنترل صفات داشت. دامنه تغییرات وراثت پذیری عمومی از 41 درصد برای تعداد غلاف در بوته تا 98 درصد برای ارتفاع بوته و وراثت پذیری خصوصی از 30 درصد برای تعداد غلاف تا 84 درصد برای وزن تر غلاف متغیر بود و نشان داد که برای همه صفات اثر افزایشی ژنها دارای نقش بیشتری نسبت به اثر غیر افزایشی دارد. براساس هتروزیس نسبت به والد برتر، ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای والدین و دورگها، لاین W97 و W90 جهت افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته و تعدادگره، لاین P88 و P1 جهت افزایش طول غلاف، وزن تر غلاف و وزن خشک دانه، لاین C130 و C144 جهت افزایش ارتفاع بوته و تعداد گره مناسب بودند. به طور کلی با نگاهی به نتایج بدست آمده می توان تلاقی W97×W90 را دارای ویژگیهای قابل قبول دانست این تلاقی تقریبا از نظر تمامی صفات مورد بررسی دارای بالاترین میانگین بود.

کلیدواژه ها:

ترکیب پذیری ، دی آلل ، لوبیا ، وراثت پذیری ، هتروزیس