تحلیل زنجیره ی استعاری مفهوم خدا در تمهیدات و مکتوبات عین القضات همدانی براساس نظریه ی استعاره ی مفهومی

عرفا برای بیان آرا و عقاید و تجربه های شهودی خود از انواع شگردهای بیانی و ظرفیت های مختلف زبانی استفاده می کنند. عناصر خیال در آثار عرفانی ناب مولود تجربه های شخصی است و جنبه ی آرایه و زینت کلام ندارند به طوری که می توان گفت با مفاهیم عرفانی پیوند ذاتی دارند. گاه کثرت کاربرد و تکرار این عناصر در یک اثر ما را به طرز تفکر و شیوه ای از فرایند شناختی صاحب اثر رهنمون می شود. به عبارت دیگر، این عناصر خیال در نگاهی وسیع تر، جنبه هایی از نوعی نظام فکری و اندیشگانی خاص را نمایان می کنند. در این نگاه کارکرد آنها از سطح لفظ و جمله فراتر می رود و در سطح اندیشه و با عنوان استعاره های مفهومی یا استعاره های شناختی مطرح می شوند. در دو اثر فارسی تمهیدات و مکتوبات عین القضات همدانی مفهوم خدا و به تبع آن مفاهیمی چون حضرت محمد (ص)، قرآن، ابلیس، عشق و... نوعی از حوزه های مفهومی و معنایی هستند که با مجموعه ی تناظرهای خود در قلمروهای حسی و ملموس، در قالب استعاره های مفهومی خدا سلطان است ، خدا محبوب است ، خدا نور و آفتاب است و خدا کاتب است و اخدا جنگجو و مبارز است شناخته می شوند

کلیدواژه ها:

خدا ، حضرت محمد(ص) ، قرآن ، ابلیس ، عشق ، نگاشت ، استعاره های مفهومی