ارزیابی ریسک سقوط از ارتفاع در یک پروژه کار در ارتفاع با استفاده از روش فازی فرایند تحلیل سلسه مراتبی (AHP)

زمینه و هدف: در حوادث مرتبط با ایمنی در حوزه کار در ارتفاع ، سقوط از ارتفاع یکی از جدیترین آسیب های عمده مربوط به حوادث پروژه های ساختمانی و کار در ارتفاع است که کارگران را تهدید میکند. ارزیابی ریسک ابزاری مهم برای پیشگیری و کنترل خطر سقوط از ارتفاع است. از این رو هدف این مطالعه ارزیابی ریسک سقوط از ارتفاع به منظور فراهم آوردن زمینه پیشگیری از وقوع آن در یک پروژه بزرگ کار در ارتفاع ساختمانی می باشد.روش کار: در این مطالعه ابتدا علل اصلی به وجود آورنده ریسک سقوط از ارتفاع به وسیله مطالعه تحقیقات پیشین، مصاحبه با کارشناسان و مهندسان و مشاهدات شناسایی شدند. وزن علل سطح یک خطر (عوامل سازمانی، مدیریت، فردی، تجهیزات و محیطی) با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ماتریس مقایسه زوجی) مشخص گردید. سپس از حاصل ضرب فازی وزن نسبی هر عامل سطح یک (روش (AHP در هر عامل سطح دو (نتایج کیفی پرسشنامه و فازی سازی نتایج)، رتبه بندی علل سطح دو خطر (عوامل پایه ای خطر) بدست آمد. در نهایت ارزیابی ریسک سقوط از ارتفاع مبتنی بر الگوی ارزیابی فازی AHP و مجوعه های وزنی براساس AHP ایجاد گردیدند.یافته ها: در صنعت ساختمان سازی و کار در ارتفاع، عوامل فردی بالاترین ضریب اهمیت را به خود اختصاص داد و با توجه به نتایج تحلیل سلسله مراتبی، عوامل بی احتیاطی و سطح هوشیاری پایین، رفتارهای ناایمن و نظارت ضعیف بر ایمنی به عنوان مهمترین عوامل اصلی خطر سقوط از ارتفاع شناخته شدند. همچنین در این مطالعه عامل فیزیکی و محیطی کم اهمیت ترین عامل در بروز خطر سقوط از ارتفاع شناخته شد.نتیجه گیری: مقایسه نتایج با تحقیقات پیشین و پرسش از گروه ارزیابی، نشان داد که روش پیشنهادی قابل اعتماد است. با توجه به ریسک بالای سقوط در کارگاه های ساختمانی، مدیران ایمنی پروژه های ساختمان سازی و کار در ارتفاع می توانند بااستفاده از این روش، عوامل مهم بمنظور ارزیابی ایمنی را شناسایی کرده و خطر سقوط در این پروژه ها را کاهش دهند.

کلیدواژه ها:

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، منطق فازی ، سقوط از ارتفاع ، ارزیابی ریسک