ارزیابی بار ذهنی کار در پرسنل نورد 300 ذوب آهن با استفاده از شاخص NASA-TLX و بررسی فاکتورهای موثر بر آن

زمینه و هدف: پیشرفت تکنولوژی باعث تغییر ماهیت کارها از حالت جسمانی به فعالیتهای ادراکی و مبتنی بر مدلهای دریافت و پذیرش ذهنی اطلاعات شده است. شاغلین نورد 300 به دلیل نیاز به تصمیم گیری حیاتی، سرعت عمل و درک صحیح از سیستمهای کنترل در معرض بار ذهنی کار قرار دارند. اطلاع دقیق از میزان بار ذهنی کار در پیشگیری از خطاهای انسانی، تعیین سختی کار و تامین سلامت پرسنل نورد 300 حائز اهمیت است.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی می باشد. که در سال 97 در جامعه آماری پرسنل نورد 300 ذوب آهن استان اصفهان 90) نفر مرد) انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، شاخص ارزیابی بار ذهنی کار ناسا NASA-) (TLX با 6 مقیاس نیاز ذهنی، نیاز های فیزیکی، نیاز های زمانی، نحوه عملکرد، میزان تلاش و سطح ناامیدی بود. این آزمون به صورت خودارزیابی و در سه مرحله شامل تعیین وزن بار ذهنی، تعیین درجه بار ذهنی و محاسبه نمره نهایی بار ذهنی کار انجام گردید. روایی و پایایی این شاخص در مطالعات قبلی تایید شده است (آلفای کرونباخ برابر .( 0/83 آنالیز آماری آن با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 20 و تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره و آزمون اسپیرمن انجام شده است.یافته ها: میانگین نمره بار ذهنی در فعالیت های ساده و پیچیده نورد 300 به ترتیب معادل 51/3 15/3 و 80/2 4/5 به دست آمد. تاثیرگذار ترین عامل بار ذهنی کار در در فعالیت های ساده و پیچیده نورد 300 به ترتیب مربوط به نیازهای فیزیکی 0/05) P< و ( 0/45 و نیازهای ذهنی P<0/05) و ( 1/36 بود. ضریب تعیین مدل در فعالیت های پیچیده نورد 300 ، 0/88 به دست آمد که بر اساس آن می توان نمره بار ذهنی 88 درصد پرسنل نورد 300 ذوب آهن را با این مدل پیش بینی کرد. نتایج مطالعه نشان داد سطح تحصیلات افراد مورد بررسی با نمره بار ذهنی کار در فعالیتهای پیچیده رابطه معنی دار (P<0/05) دارد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد کارکنان نورد 300 ذوب آهن در معرض بار ذهنی بالا (80/2) قرار دارند که ناشی از نیاز به داشتن سرعت عمل، کنترل شمش ها، تصمیم گیری جهت برداشت و انتقال سریع شمش ها می باشد. در حالیکه نمره بار ذهنی در فعالیت های ساده در حد متوسط (51/3)می باشد. استخدام افراد با مدرک تحصیلی بالا نیز می تواندد منجر به کاهش بار ذهنی و بروز خطاهای انسانی شود.

کلیدواژه ها:

بار ذهنی کار ، شاخص Nasa-Tlx ، نیازذهنی ، نیاز فیزیکی ، نورد 300