کاربرد روانشناسی محیط در معماری و طراحی محیط کودکان در مدرسه

آموزش و پرورش دوران کودکی از دیرباز مورد توجه طیف وسیعی از دانشمندان و پژوهشگران بوده است. اما بررسی محیط های آموزشی از دیدگاه روان شناسی محیط موضوع جدیدی است که بحث در این مورد نگرش جدیدی را در ارتباط با نقش کالبد مدرسه در برنامه درسی طرح نموده است. در سالهای اخیر با بهره گیری از علم روان شناسی محیط، تاثیر بسیاری از عوامل و عناصر محیطی بر رفتار کودکان و نیز قدرت درک و یادگیری آنان تحلیل و بررسی شده است. پژوهش های بسیاری در این زمینه حاکی از این حقیقت است که برای داشتن یک سیستم آموزشی کارآمد، نیاز فراوان به داشتن محیط و فضایی با قابلیت های درخور و مطلوب نیازهای روحی و روانی کودکان احساس شده است. در این راستا معماران و طراحان محیط نیز برای دستیابی به فرآیند طراحی صحیح و اصولی که بتواند نیاز کاربران کوچک را فراهم آورد، به سراغ بهره مندی از یافته های علم روان شناسی محیط رفته اند. در زندگی مدرن امروزی، این یک حقیقت شناخته شده است که انسان ها بیشتر زمان خود را در محیط های مصنوعی و ساخته دست بشر می گذرانند. انسان ها در خانه زندگی کرده، در مدارس یاد می گیرند، در ادارات کار می کنند، با وسایل نقلیه حرکت کرده و به طور مداوم با محیط کالبدی در ارتباط هستند. تحقیقات نشان داده اند بسیاری از ناهنجاری هایرفتاری در جوامع شهری مانند خشونت، پرخاشگری، تجاوز به حقوق دیگرانو رعایت نکردن قانون، ضمن داشتن ریشه های تاریخی، فرهنگی و اقتصادی در کیفیت فضاهای سکونتی، آموزشیو کاری افراد نیز نهفتهاست؛ که این مطلب دلیلی بر اهمیت کیفیت فضایی می باشد. در این میان فضاهای آموزشی کودکان اهمیت بسیار زیادی می یابد. طراحی فضاهای ویژه کودکان از آن جهت اهمیت دارد که در طول این سالها، کودک از محیط تاثیر بیشتری می گیرد . در سالهای اولیه زندگی، کودک برای نخستین بار با طبیعت ارتباط برقرار می کند، روابط اجتماعی اش را شکل می دهد و به مفهومی از خود دست می یابد. از آنجا که در این دوران ساختار شخصیتی و رفتاری انسان بنیان نهاده می شود، دوران کودکی را دوران سرنوشت سازی دانسته اند در این مقاله به تحلیل و بررسی عوامل موثر برطراحی فضاهای آموزشی کودکان از دیدگاه روان شناسی محیط پرداخته شده است. هدف از این بررسی دستیابی به راهکارهای موثر در جهت ارتقای کیفیت فضاهای ویژه کودکان می باشد.

کلیدواژه ها:

معماری ، کودکان ، روانشناسی محیط ، طراحی مدرسه ، آموزش و پرورش ، فضای آموزشی .