تحلیل نقش ایالات متحده امریکا و ایران در ژئواستراتژی اقیانوس هند

اقیانوس هند از منظر سیاست خارجی و همچنین سیاست دفاعی آمریکا بسیار حائز اهمیت است. زیرا این اقیانوس محل تلاقی سه قاره بزرگ، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه به صورت مستقیم و دو قاره آمریکا و اروپا از طریق مسیرها و کانالهای ارتباطی است. از این رو این حوزه به عنوان یکی از مهمترین آبراهه های بین المللی در جهان محسوب می گردد. نقش اقیانوس هند در صحنه عملیاتی جنگ سرد بر مبنای محور نظامی قرار داشت که در دوران رقابت های دو ابرقدرت آمریکا و شوروی، رقابت های تسلیحاتی و منازعات در مناطق ژئوپلیتیکی آن، جغرافیای این اقیانوس را به جغرافیای نظامی تغییر کارکرد داده بود.دریای عمان و خلیج فارس نیز از منظر ژئواستراتژیک به عنوان یکی از زیر سیستمهای اصلی اقیانوس هند مطرح می-باشند. این موقعیت میتواند به نقش آمریکا به عنوان کانون محوری در معادلات این منطقه اشاره نماید. این کانون هژمونیک میبایست دارای ساختار و نظم منطقه ای ویژه ای باشد که این ساختار در ابعاد مختلف توجیه پذیر است.در این مقاله سعی شده، علاوه بر بیان ویژگیهای ژئواستراتژی اقیانوس هند و دریای عمان برای رسیدن به امنیت پایدار در این حوزه، به نقش ایران به عنوان یک بازیگر منطقه ای اشاره و چارچوب های ارتقای نقش بازیگری ایران را در سطح منطقه تحلیل نماید.

کلیدواژه ها:

امنیت پایدار ، دریای عمان ، نیروی دریایی ، امنیت ملی ، استراتژی