بررسی تغییرات مهم ترین مواد موثره ثانوی و فعالیت آنتی اکسیدانی اندام های مختلف گیاه دارویی هندوانه ابوجهل Citrullus colocynthis (L) در رویشگاه های جنوب شرقی ایران

زمینه و هدف: گیاهان دارویی منابع مهم آنتی اکسیدان هستند آنتی اکسیدان های طبیعی باعث افزایش قدرت انتی اکسیدان های پلاسما و کاهش ابتلا به بیماری ها مانند سرطان، بیماری های قلبی و سکته مغزی می شوند. باتوجه به سمی بودن و اثرات سوء تغذیه ای آنتی اکسیدان های ساختگی موجود درمواد غذایی، نیاز به آنتی اکسیدان های طبیعی از گیاهان با سمیت کمتر و اثربخشی بیشتر یک ضروریت جدی است. هدف از این تحقیق بررسی مقدارترکیبات فنولی و فلاونوئیدی و فعالیت آنتی اکسیدانی اندام های مختلف گیاه هندوانه ابوجهل (برگ، پوست میوه، گوشت میوه و دانه) در سه رویشگاه زابل، ایرانشهر و کرمان بود.مواد و روش ها: نمونه های گیاهی از سه رویشگاه طبیعی درتیرماه سال 1396 جمع آوری گردید. محتوای کل ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی بااستفاده از روش طیف سنجی بررسی گردید. میزان توانایی آنتی اکسیدانی عصاره ها با استفاده از روش مهار رادیکال آزاد 2 و 2- دی فنیل 1- پیکریل هیدرازیل DPPH تعیین شد. تجزیه تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 16 و روش آزمون دانکن انجام شد. همچنین مشخص شد که تفاوت شرایط منطقه مانند تغییرات اقلیمی و ارتفاع تاثیر معنی داری بر میزان ترکیب های فنلی و فلاونوئیدی و فعالیت آنتی اکسیدانی نمونه ها داشت. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین میزان فنل در برگ هندوانه ابوجهل کرمان و ایرانشهر 52/19 و 44/86 میلی گرم بر گرم وزن خشک مشاهده شد. بیشترین میزان ترکیبات فلاونوئیدی در برگ هندوانه ابوجهل کرمان مشاهده شد. برگ هندوانه ابوجهل رویشگاه کرمان دارای بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی بود. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، می توان اذعان داشت که برگ هندوانه ابوجهل رویشگاه کرمان نسبت به زابل و ایرانشهر ازترکیبات فنولی بیشتری برخودار می باشند و ظرفیت آنتی اکسیدانی آنها بالا است و همچنین توانایی زیادی در مهار رادیکال های آزاد دارند. به طورکلی برگ هندوانه ابوجهل رویشگاه کرمان جهت انجام مطالعات بیشتر به منظور مصارف دارویی پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

آنتی اکسیدان ، ترکیبات فنلی ، ترکیبات فلاونوئیدی ، جنوب شرقایران ، هندوانه ابوجهل