بررسی نتایج مدل EPM در برآورد رسوب حوضه های کوچک

یکی از معضلات مهم کشور ایران که باعث کاهش کیفی آب و خاک می گردد، فرسایش خاک و تولید رسوب می باشد. برای کاهش اثرات سوء این پدیده لازم است که اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری صورت گیرد. لذا ضرورت اطلاع از شناسایی مناطق بحرانی وجود دارد. با توجه به نبود ایستگاه های رسوب سنجی در اکثر خروجی های حوزه های آبخیز کشور و عدم کفایت داده ها، مدل های تجربی می توانند از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطلاعاتی مهم باشند. یکی از مدل های تجربی رایج در ایران EPM می باشد. هدف اصلی از اجرای این تحقیق، بررسی کارایی مدل EPM در حوضه های کوچک شمال شرقی کشور می باشد. در اجرای این طرح، ابتدا تعدادی از بندهای ذخیره آب استان های گلستان و خراسان رضوی مشروط بر حداقل عمر تقریبی 10 سال و سرریز ننمودن انتخاب گردید. آبخیز این سدها مورد مطالعه قرار گرفت و لایه های اطلاعاتی لازم برای مدل تجربی EPM تهیه گردید و مقادیر رسو بدهی حوضه ها برآورد شد. آنگاه مقادیر برآوردی از طریق این مدل ها با مقادیر بدست آمده از طریق اندازه گیری رسوبات مخازن بندها مقایسه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از مدل EPM در حوضه های شمال شرقی کشور، برآوردهای مدل با مقادیر مشاهده ای بندها مطابقت مناسبی دارد. شاخص NSE برابر 0/44 وشاخص RRMSE برابر 0/68 نیز این مساله را کاملا تایید می نماید. همچنین، بررسی نتایج حاصل از مدل EPM در حوضه های شمال شرقی کشور با مساحت کم تر از 500 هکتار نشان داد که تخمین های مدل EPM مطابقت مناسبی با رسوب اندازه گیری شده بندها داشته، به طوری که شاخص های RRMSE,NSE برابر 0/71 و0/48 می باشند.

کلیدواژه ها:

حفاظت خاک ، آبخیزداری ، فرسایش خاک ، رسوب دهی و ایران