بررسی عوامل موثر در تعیین ظرفیت چرای مراتع(مطالعه موردی: مراتع ندوشن یزد)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,173

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

AHCONF04_031

تاریخ نمایه سازی: 8 مرداد 1398

چکیده مقاله:

تعیین ظرفیت مراتع از موارد مهم در مدیریت آن به شمار می رود و شناخت عامل های موثر در آن اهمیت بسیاری دارد. تعیین ظرفیت چرای مراتع می تواند بر اساس کوتاه مدت یا تولید بلند مدت باشد. برای مقایسه رویکردهای مختلف، از روش کوتاه مدت تعیین ظرفیت چرای مرتع، شامل روش رایج در طرحهای مرتعداری و روش محاسبه حد بهره برداری مجاز و انرژی متابولیسمی در دسترس تیپ گیاهی و همچنین دو روش تعیین ظرفیت چرای بلند مدت، شامل روش معمول (استفاده از علوفه قابل دسترس) وروش عوامل موثر بر ظرفیت چرا( انرژی متابولیسمی) با استفاده از متوسط خوب تولید در یک دوره بلند مدت 15) ساله) استفاده شد.فبرای مطالعات میدانی این تحقیق، سه سامانه عرفی مراتع صدر آباد ندوشن که دارای طرح مرتعداری و آمار بلند مدت بودند، انتخاب شدندل برای تعیین ظرفیت تیپهای گیاهی، فاکتورهای مختلفی مانند وسعت تیپ گیاهی، کیفیت و انرژی متابولیسمی گونه های موجود، انرژی متابولیسمی مورد نیاز دام غالب، تولید مرتع و سایر موارد مهم مد نظر قرار گرفت. جهت بر آورد متوسط خوب تولید ، مقدار تولیدی که در70 درصد سال ها تولید بزرگتر یا مساوی آن مقدار باشد به عنوان متوسط خوب تولید (تولید درازمدت)در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که ظرفیت تعیین شده به روش رایج در طرحهای مرتعداری بیشتر از روش تعیین حد بهره برداری مجاز و انرژی متابولیسمی در دسترس( کوتاه مدت) و روش بلند مدت بوده و اختلاف معنی دار دارد. این اختلاف ناشی از تفاوت در برآورد تولید مرتع و حد بهره برداری مجاز و تعیین نیاز روزانه دام می باشد. این مسئله سبب وجود دام مازاد شده که چرای مفرط و در نهایت تخریب مرتع را در پی دارد. بنابراین بهتر است برای تعیین ظرفیت چرا از روش های بلند مدت مبتنی بر وضعیت، گرایش و کلاس شایستگی فرسایش و انرژی متابولیسمی تیپ گیاهی، استفاده شود تا بین ظرفیت چرا و انرژی موجود در منطقه تعادل برقرار شده و از هدر رفت علوفه یا چرای بیش از حد گونه های منطقه جلوگیری شود. همچنین با توجه به تغییرات این فاکتورها و شرایط آب و هوایی خصوصا بارش سالانه، ظرفیت سالانه مرتع را تعدیل نمود که مناسبت رین روش استفاده از ظرفیت چرای بلند مدت می باشد.

نویسندگان

الهام فخیمی

استادیار پژوهشی،بخش منابع طبیعی،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

منصور مصداقی

گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران