نگرشی بر مفهوم پیوند تباری در میان جوامع کوچرو استان های کردستان و همدان بر پایه ی مطالعه ی سنگ نگاره ها

پژوهش پیش رو دریچه ای ست برای نمایش و بیان آن چه در میان داشته های فرهنگی ایران زمین از آن با نام هنر صخره ای و زبانی بی مرز، یاد می شود و بیان گر پیوندها، اشتراکات فرهنگی و مرزهای تباری است. سنگ نگاره ها ، از گونه داده های باستان شناسی هستند که در شناخت فرهنگ ها، گویای ناگفته های بسیاری بوده که از سبک و سوژه های گوناگونی بهره می برند و بیشتر در یک پهنه ی روباز آفریده و رها شده اند و نگاهی گذرا به آنها، پاسخ گوی چنین کنشی است. ناگفته پیداست که این پژوهش باز گوی بخشی از چند و چون یافته های هنری است که در این مسیر، از نمادشناسی در باستان شناسی و گاه داده های انسان شناسی فرهنگی، بهره باید برد. برای نمونه، نگاره هایی انسان ریخت با آرایه های هم سان، از آسیای میانه تا غرب ایران، که در وهلهی نخست می تواند بیان گر پیوندها فرهنگی باشد، و در وهله ی دوم نشان گر روندی که مانند دیگر پدیده های نمادین، دست خوش دگرگونی شده و بستر دیگر پیچیدگی ها را فراهم آورده است. سنگ نگاره ها در گسترهی کوهستانی زاگرس مرکزی نیز به وفور پراکنده اند که از آن جمله می توان سنگ نگاره های استان های کردستان و همدان را این دست دانست که در برگیرندهی بارههایی هم چون گونه های نمادین هندسی، انسانی جانوری و... با نمودی از شکار، نبرد و گله های بزکوهی و... هستند. در این گفتار، با پرسش هایی چون: چگونگی وجود هم نوایی و برهم کنش های فرهنگی و تباری نگارگران استان همدان و کردستان ؛ به چند و چون درون مایهی نقوش، نمادها و گستره ی آن پرداخته خواهد شد تا راه گشایی برای فهم پیشینهای فراموش شده ی مردمانی باشد که گردهم می زیستند یا دارای کنش های فرهنگی و قبیله ای با یکدیگر بوده اند و یا مرزهای تبار (کوچرو) یکسان داشته اند؛ امید است که این گفتار گامی موثر در خوانش فراگیر این داده ها باشد

کلیدواژه ها:

سنگ نگاره ، همدان ، سنندج ، اشتراکات فرهنگی