سیاست سرزمین سوخته انگلستان در سیستان دوره قاجار

منابع متعددی وجود دارند که در آنها یکی از اهداف انگلستان از سلطه سیاسی بر ایران و به طبع بر منطقه استراتژیک سیستان حفظ هندوستان از تهاجم سایر دول قدرتمند همچون روسیه دانسته شده است. هدف سیاسی و دفاعی دولت انگلستان این بود که حریم وسیعی از حکومتهای پوشالی محلی را به دور5 هندوستان برقرار سازد و ایران را هرچه بیشتر از مرز سند دور گرداند. ازاینرو برای پیاده سازی سیاست سرزمین سوخته در سیستان، رودخانه هیرمند از جایگاه ویژهای برخوردار بود؛ زیرا به عنوان تنها شاهرگ حیاتی منطقه سیستان بود که سرچشمه آن در خارج از مرزهای طبیعی و سیاسی کشور قرار داشت و به همین دلیل میتوانست اهرم فشاری برای منطقه سیستان باشد و با شکستن سدها و منحرف کردن کانالهای آب و ازبین بردن5مزارع5دهقانان5 سیستانی راه دسترسی به هند را مسدود سازد. دولت انگلستان برای تکمیل پروژه خویش کوشش کرد خوانین محلی و سرکردگان ایلات بلوچستان را نیز دستنشانده خود ساخته و با استفاده از درگیری میان حاکمان محلی ایران و افغانستان سعی میکرد حاشیه امن5 مناسبی برای هندوستان ازبابت مزاحمت احتمالی5 ایرانیان فراهم سازد. بدین ترتیب انگلیسیها سلطه سیاسی خویش را بر سیستان گسترش دادند و یکی از علل موفقیت آنان عدم توجه دولت مرکزی ایران به تحرکات ماموران انگلیسی در سیستان بود.

کلیدواژه ها:

سیستان ، انگلستان ، قاجار ، افغانستان ، هیرمند ، هندوستان.