صور خیال در شعر سحاب اصفهانی

میرزا سید محمد حسینی متخلص به سحاب اصفهانی و ملقب به مجتهد الشعراء است. (وفات 1222 ه. ق) وی از شاعران معروف در عهد سلطنت فتحعلیشاه قاجار بود. سحاب اصفهانی فرزند سید احمد هاتف اصفهانی –اصالتا از مردم اردوباد آذربایجان – و از زمره سلسله جلیله سادات حسینی اصفهان و نیز مقیم کاشان است. سحاب سخنوری توانا و بزرگ است که در عهد فتحعلی شاه بعد از صبای کاشانی در دربار لقب ملک الشعرایی داشت؛ وی در سال 1222ه. ق، زندگانی را بدرود گفت و به روایت صاحب مجمعالفصحاء، پیکر او را به مشاهد منوره در نجف اشرف، منتقل کرده اند.در این پژوهش، به بررسی صور خیال در دیوان این شاعر پرداخته میشود تا گوشهای از سبک ادبی شعر او بازنموده شود. مباحث علم بیان که در این پژوهش به آنها پرداخته میشود عبارت است از: باب تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه که این چهار باب از مقاصد اصلی علم بیان است. سحاب را باید شاعر عصر بازگشت دانست. او در غزلیات خود از شاعران قرن هفتم و هشتم هجری یعنی از حافظ و سعدی پیروی کرده ولی اشعارش را بسیار ساده و روان سروده است. از لحاظ استفاده از صنایع بیانی اشعارش آن محکمی و ظرافت را ندارند؛ ولی با وجود این سحاب در پیروی و تقلید از شاعران گذشته به ویژه حافظ و سعدی موفق نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

سحاب اصفهانی ، سبک ، بازگشت ادبی ، نقد بلاغی ، صور خیال.