مروری بر اثرات اسید جیبرلیک بر برخی اندام های تناسلی از منظر بافت شناسی

اسید جیبرلیک ( GA3 ) در کشاورزی برای افزایش تولید محصولات مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعات متعددی اثرات سوء GA3 را بر روی بافت های مختلف پستانداران اثبات کرده است. این مطالعه، مروری بر اثرات GA3 در برخی اعضاء تناسلی پستانداران دارد. تجویز جیبرلین به رت ها موجب کاهش وزن بیضه ها می شود و وزن تخمدان ها را افزایش می دهد [1] . از سوی دیگر GA3 باعث افزایش معنی دار در وزن رحم موش های سوری می شود [2] .همچنین GA3 باعث افزایش وزن بدن می شود و وزن پروستات نسبت به وزن کل بدن به طور معنی داری کم می شود. مصرف این ماده باعث کاهش هیپرپلازی و هیپرتروفی پروستات انسان می شود [3] . تصور بر این است که این هورمون گیاهی اثر افزایش وزن بدن را از طریق گوانیلات سیکلاز اعمال می نماید . گوانیلات سیکلاز با کاهش کلسیم داخل سلولی، فعال می شود. گوانوزین تری فسفات ( GTP ) در حضور گوانیلات سیکلاز تبدیل به گوانوزین منوفسفات حلقوی ( cGMP ) می گردد. cGMP یک پیغامبر ثانویه است که بر حسب نوع سلول تغییرات تکاملی در سلول که منجر به سنتز پروتئین می گردد را رهبری و هدایت می نماید. GA3 فعالیت آنزیم گوانیلات سیکلاز را افزایش می دهد. از آنجائی که هورمون های رشد پستانداران نیز باعث افزایش فعالیت آنزیم گوانیلات سیکلاز می گردد. بنابراین به نظر می رسد مکانیزم سلولی هورمون های رشد گیاهی و حیوانی دارای روند مشترکی است که در این روند ٬ افزایش فعالیت گوانیلات سیکلاز دخالت دارد [4] . اسید جیبرلیک از طریق مکانیزم های متعددی باعث تغییرات هیستوپاتولوژیک در بیضه می گردد که شامل از بین رفتن جرم سل ها ٬ به هم ریختن نظم و ترتیب جرم سل ها و کاهش اندازه لوله های منی ساز و دیستروفی سلول های لیدیگ می گردد. تجویز اسید جیبرلیک به رت ها باعث دیستروفی سلول های لیدیگ می گردد [5] . GA3 از طریق گیرنده های استروئید در هیپوتالاموس عمل کرده و محور هیپوتالاموسی هیپوفیزی را تحت تاثیر قرار می دهد [6] . GA3 با مکانیسم افزایش رادیکال های آزاد در بافت بیضه می تواند باعث القای سیستم استرس اکسیداتیو و ایجاد یکسری اختلالات در دستگاه تناسلی گردد.

کلیدواژه ها:

اسید جیبرلیک ، بیضه ، دستگاه تناسلی ، تغییرات بافبتی