بررسی شاخص های کیفی اسپرم گاوهای نر سیمنتال دومنظوره شیری گوشتی (فلک فی) ایران در طی فصل پاییز

در صنعت مدرن پرورش گاو صرفا توانایی جهت رشد و بدست آوردن وزن بالا و تولید شیر مناسب نمی تواند شاخص کاملی برای برتری یک گاو باشد. گاوهای شیری و پرواری باید قادر باشند در حالی که سطح بالایی از بازده خوراک را حفظ می کنند، وزن گیری مناسب داشته و شیر با کیفیت و کمیت مناسب تولید کنند. تولید شیر مناسب با کیفیت عالی، وزن گیری چشم گیر، مقاومت بالا در برابر بیماری های متابولیک، تداوم تولید و طول عمر بالا از خصوصیات بارز نژاد سیمنتال دومنظوره شیری گوشتی ( Fleckvieh ) است. در سال های اخیر درصد قابل توجهی از دامداران سطح کشور به پرورش این نژاد و تلقیح اسپرم های منجمد آن روی آورده اند. از آنجایی که اطلاعات جامعی در مور عملکرد تولیدمثلی دام های نر سیمنتال ایران وجود ندارد، لذا این پژوهش به بررسی پارامترهای کیفی اسپرم گاوهای نر سیمنتال دومنظوره شیری گوشتی (فلک فی) ایران در فصل پاییز پرداخته است. نمونه های اسپرم از 21 گاو نر مرکز اصلاح نژادی و تولید اسپرم گاو سیمنتال ایران واقع در شهرستان آمل با مهبل مصنوعی اخذ شد. غلظت منی با دستگاه فوتومتر اتوماتیک اندازه گیری شد. از میکروسکوپ فازکنتراست مجهز به صفحه گرم برای بررسی درصد تحرک اسپرم استفاده شد. رقیق سازی یک مرحله ای جهت انجماد انجام شد. مراحل پر و پرچ کردن پایت به صورت اتوماتیک انجام شد. انجماد با دستگاه MT Freezer انجام شد (تمامی دستگاه ها متعلق به شرکت می نی تیوب آلمان بوده اند). میانگین تعداد اسپرماتوزوئید هر پایت 21 میلیون اسپرم زنده متحرک بود. اطلاعات هر یک از دام های نر همچون حجم و غلظت منی و درصد تحرک پیشرونده اسپرم قبل و بعد از انجماد از سال 1392 لغایت 1393 جمع آوری و آنالیز شد. از مجموع 662 عمل اسپرم گیری در فصل پاییز با میانگین رطوبت 66/93% و دمای 26/11C سالن اسپرم گیری 132192 اسپرم منجمد تولید شد. میانگین حجم انزال، غلظت منی، تحرک پیشرونده اسپرم ها قبل از انجماد و تحرک پیشرونده اسپرم ها بعد از انجماد به ترتیب 3.226/21×2296/1، 19/613% و 32/69% بود. با مقایسه کیفیت اسپرم های این نژاد در ایران و نقاط مختلف دنیا می توان به این نکته پی برد که درصد تحرک پیشرونده اسپرم پس از انجماد (که یکی از مهمترین شاخص ها برای تخمین عملکرد تولیدمثلی دام های نر است) در نژاد سیمنتال ایران، کاملا در حد استانداردهای جهانی بوده است (2).

کلیدواژه ها:

کیفیت اسپرم ، گاو نر ، سیمنتال ، پاییز