پیامدهای جنگ جهانی اول در ایران

رقابت دول استعماری غربی برای کسب منافع بیشتر و سرزمینهای گستردهتر، آنها را به جنگ خانمان-سوزی در ابتدای قرن بیستم سوق داد. جنگی که حدود جهار سال ( 1918- 1914م/ 1297 - 1393ش) طول کشید و به نقاط مختلفی در جهان کشیده شد و تاثیرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زیادی را بر جی گذاشت. دولت ایران علیرغم اعلام بیطرفی، مورد اشغال نظامی هر دو طرف جنگ (متفقین و متحدین) قرار گرفت زیرا به دلیل موقعیت استراتژیکی ایران و همچنین فقدان یک دولت کارآمد و ارتش منظم، دولتهای درگیر جنگ بیطرفیاش را نادیده گرفتند و ایران را صحنه منازعات سیاسی- نظامی و اهداف استعماری خود قرار دادند. پژوهش حاضر در صدد است پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جنگ جهانی اول بر ایران را مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور از روش توصیفی- تحلیلی استفاده میشود.نتیجه این تحقیق نشان میدهد که پدیده جنگ علاوه بر ابعاد نظامی و سیاسیاش، آثار اقتصادی زیادی بر جامعه جنگزده ایران تحمیل کرد و ساختارهای اقتصادی و تجاری به نحوی گسترده آسیب زد. هم چنین قحط و غلاء را که موجب مرگ بسیاری از ایرانیان شد به وجود آورد. ایران نزدیک سه سال گرفتار اشغال نظامی- مداخله های سیاسی بود. مداخله دولتهای روس و انگلیس در امور داخلی باعث شد که آنها عوامل وابسته به خودشان را در کشور ایران تقویت کنند. به علت استیلای دول بیگانه، دولت ایران دیگر کارآیی لازم را جهت اداره کشور نداشت و همچنین جنگ باعث شد که فعالان سیاسی ایران دچار پراکندگی و تنش بشوند و وحدت سیاسی لازم جهت مقابله با مشکلات را از دست بدهند و ایران عملا دستخوش تجزیه سیاسی شود.

کلیدواژه ها:

جنگ جهانی اول ، دوره قاجار ، متفقین ، متحدین ، اشغال نظامی ایران.