مقایسه عدالت رضوی با عدالت رالزی

رویکرد اندیشه امام رضا (ع) به عدالت و دیدگاه ایشان درباره به عدالت و سیاست در تاریخ اسلام به سبب جایگاه برجسته این بزرگوار نمودی از سیر اندیشه شیعه در سده های نخستین تاریخ اسلام دارد. عدالت رالزی در بستری لیبرالی و با تاکید بر جایگاه عدالت اجتماعی و سیاسی و بازخوانی پیاپی خویش، در تاریخ معاصر جهان باارزش ترین اندیشه فلسفی انگاشته می شود که نسخه ای جاودان از عدالت لیبرالی را فراهم نموده است. تطبیق و سنجش این دو نگاه به موضوع عدالت و اجتماع و سیاست، انسان را به دریافت درستی از تفاوت ها و شباهت های عدالت شیعی با عدالت لیبرالی رهنمون می سازد. عدالت رالز بر قراردادگرایی و وظیفه گرایی و کثرتگرایی استوار است و از پشت پرده جهل به اصول عدالتی می رسد که دستاورد توافق طرف های قرارداد در وضعیت نخستین شمرده می شود. در اندیشه امام رضا (ع) اصل عدالت از وحی الهی و سنت اهلبیت ریشه می گیرد و دستورهای ویژه ای برای رسیدن به عدالت اجتماعی را به دست می دهد. عدالت در اندیشه امام رضا (ع) نقشی بنیادین در ساختار هستی ایفا می کند و مفهومی پیش اآفرینشی شمرده می شود که از عدالت الهی ریشه گرفته است و در همه آفرینش سریان مییابد و در این دیدگاه هر ساختار اجتماعی که با اصل عدالت منطبق باشد اسلامی و الهی است و اگر منطبق نباشد ساختاری غیر اسلامی شمرده می شود. عدالت رالز در پی بنیان نهادن ساختاری اجتماعی بر پایه عدالت منصفانه است که از هرگونه جانبداری از آموزه های فراگیر به دور باشد تا همه آموزه های موجود در جوامع انسانی بر گرد اصول عدالت جمع شوند و از ساختاری شایسته انسان حمایت کنند و اگر آموزه ای با اصول عدالت هماهنگ نباشد از ساختار جامعه کنار گذاشته می شود.

کلیدواژه ها:

امام رضا (ع) ، رالز ، عدالت اجتماعی ، سیاست ، فرهنگ.