تعامل فرهنگی مسجد و جامعه از منظر آموزه های دینی

آن چه به عنوان میراث فرهنگ دینی هزارساله اسلامی یاد می شود و جوامع اسلامی با تکیه بر این ذخیره معنوی به حیات اجتماعی خود ادامه می دهند، عبارت است از: مجموعه نهادها، ساخته ها و اندوخته های معنوی و مادی جامعه انسانی اسلامی که سبب شکل گیری تمدن اسلامی شده است؛ تمدنی که به پشتوانه مبانی وحیانی خود و رهبری متعالی برترین بندگان خداوند و تعامل سازنده با عموم مردم به تدریج به وضعیت تکامل یافته کنونی رسیده است. بی شک، پایگاه اصلی این تعامل و مهم ترین و تاثیرگذارترین عنصر جامعه اسلامی، مسجد بوده است؛ کانونی که همه فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اسلام بر محور آن بنا شده و در تجربه تاریخی اسلام نیز نقش آفرینی ویژه ای داشته است. مقاله حاضر به روشی توصیفی- تحلیلی درصدد است با تکیه بر آموزه های دینی و تجربه تاریخی اسلام، وجوه تعامل فرهنگی مسجد و جامعه را بازخوانی کرده و متناسب با الگوی مطلوب دینی این تعامل، پیشنهاداتی را برای وضعیت موجود ارائه نماید. تعامل در انتقال باورها، ارزش ها، هنجارها و رفتارهایی از قبیل: محوربودن در آموزش و تربیت، الگوبودن در شیوه زیست فردی و اجتماعی، تاثیرگذاری بر مولفه های فرهنگی همچون؛ علم، زبان، پوشش، آداب و رسوم و ترسیم شیوه ارتباطات فردی و اجتماعی، الگوی معماری اسلامی و مانند آن از نمونه های بارز و مورد تاکید آموزه های دینی و سیره اجتماعی مسلمانان، در باب تعامل فرهنگی مسجد و جامعه است که با تطبیق و ترسیم تعامل مناسب مسجد با حوزه های مذکور در وضعیت معاصر نیز می توان شاهد کانونی شدن دوباره مسجد در جامعه اسلامی بود.

کلیدواژه ها:

مسجد ، جامعه ، فرهنگ ، تعامل فرهنگی