جلوه های بی ادبی کلامی در تلویزیون در چارچوب نظریه گفتمان کالپپر مطالعه موردی: سریال مادرانه

وجهه، خود انگاره عمومی است که هر فرد برای خود قائل است. وجهه، عبارت ­است از احترامی که هر فرد برای خود و آبروی خود قائل است. از طرفی، ادب توجه به وجهه طرف گفت­وگو در طول مکالمه و در مقابل، بی­ادبی تهدید وجهه است. کالپپر (2011) در نظریه گفتمان خود به راهکارهای اعمال بی ادبی براساس سه نوع وجهه فردی، رابطه ای، اجتماعی و دو نوع حقوق اجتماعی تساوی و وابستگی و ارتباط این مفاهیم اشاره می کند. این رویکرد بر عواملی چون بافت، هنجارهای اجتماعی و احساسات متمرکز و دارای ویژگی جمع­مداری وجهه است. از این رو با چنین رویکردی می توان پدیده بی­ادبی کلامی را در سریال­های خانوادگی ایرانی بررسی کرد. این پژوهش در چارچوب این نظریه به این سوال پاسخ می دهد که نظریه گفتمان کالپپر در سریال مادرانه از چه زوایایی قابل بحث و این سریال حاوی کدام یک از الگوهای بی­ادبی کلامی است. به این منظور تعداد 30 نمونه از گفت­و­گوهای حاوی ارتباط میان انواع وجهه و حقوق اجتماعی به روش نمونه­گیری هدفمند، انتخاب و از روش توصیفی تحلیلی برای تحلیل آنهااستفاده شده است. یافته­ها نشان می­دهند که همه الگوهای بی­ادبی کلامی شامل تهدید وجهه فردی، رابطه ای و اجتماعی با توجه به حقوق اجتماعی با جلوه­های مختلف در این سریال بکار رفته که در این بین الگوی تهدید وجهه رابطه­ای به میزان 6/86 درصد دارای بالاترین میزان وقوع است.

کلیدواژه ها:

ادب ، بی ادبی ، تهدید وجهه ، نظریه گفتمانی ، سریال مادرانه