انقلاب اسلامی و اخلاق اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره)؛ از نظریه تا عمل

این مقاله به منظور تبیین اخلاق اجتماعی از نگاه امام خمینی(ره) با روش توصیفی تحلیلی در فضای کتابخانه بر اساس منابع مکتوب و استناد به آثار نوشتاری و گفتاری حضرت امام(ره) تدوین یافته است. در گردآوری داده­ها از روش کیفی تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده از آثار گفتاری و نوشتاری حضرت امام(ره)، استفاده شده است. پاسخ سوال های طرح شده با ذکر مطالب ذیل به خوبی بیان شده است. اخلاق از منظر امام خمینی(ره) همان نظام اخلاق اسلامی است که در قرآن و حدیث و سیره معصومین(ع) بیان شده است. اخلاق از دیدگاه امام(ره) دارای جامعیت است و به همه ابعاد حیات انسان، اعم از زندگی دنیا و آخرت و فردی و اجتماعی، توجه کرده و بایدها و نباید های عملی را در این زمینه ارائه داده است. هدف نهایی اخلاق از منظر امام ره تقرب روحی و معنوی به خدای متعال است و هراندازه این قرب بیشتر شود، ارزش و کمال انسان افزایش می­یابد. اخلاق اجتماعی از نگاه امام(ره) دارای مبانی فکری و انسان شناسی است که به مهم ترین آن ها در این مقاله اشاره شده است. ارزشمندی، اراده و اختیار و کمال خواهی انسان از جمله بنیان های نظری انسان شناختی اخلاق اجتماعی را تشکیل می­دهند که در رفتار های اجتماعی انسان تاثیر بسزا دارند. جامع نگری، اعتدال گرایی، تقدیم معنویات بر مادیات، عقلانیت، انگیزه و مطلوب نهایی از دیگر پایه­ های نظری اخلاق اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره) هستند و هرکدام نقش اساسی در عملکرد آدمی دارد. در بخش اخلاق عملی در دو بعد رفتار های سیاسی و اجتماعی به برخی از دیدگاه ها و سیره اخلاقی حضرت امام(ره) مانند عدالت اجتماعی، رحمت و مهربانی، خدمت­گزاری به مردم و اهتمام به بیت المال مسلمین اشاره شده که امام(ره) هم خود به آن ها عمل کرده و هم دیگران را به رعایت این ارزش های اخلاقی سفارش نموده است.

کلیدواژه ها:

امام خمینی ره ، اخلاق ، اخلاق نظری ، اخلاق عملی ، رفتار اجتماعی ، رفتار سیاسی