تحلیل و مدل سازی اثرات محیطی موثر بر آلاینده PM2.5 با استفاده از روش رگرسیون کاربری اراضی در شهر تهران

امروزه آلودگی هوا یکی از معضلات توسعه صنعتی است که با افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی و توسعه حمل و نقل، روزه به روز بر شدت آن افزوده می شود. شهر تهران به عنوان بزرگ ترین و پر جمعیت ترین شهر کشور به دلیل شرایط خاص جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه شهری دچار معضل آلودگی هواست. در این پژوهش با استفاده از داده های سه روز متوالی از ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در زمستان 91 و فصل های بهار، تابستان و پاییز سال 92 ، با به کارگیری روش رگرسیون کاربری اراضی مبتنی بر رگرسیون خطی چند متغیره، به پیش بینی غلظت آلاینده PM2.5 در شهر تهران پرداخته شده است. همچنین با ترکیب غلظت آلاینده مزبور با پارامترهای محیطی موثر از قبیل انواع کاربری زمین، شبکه راه ها، ارتفاع، تراکم جمعیت و پارامترهای هواشناسی، نقشه هایی از چگونگی وضعیت توزیع مکانی آلودگی هوا تهیه شد. نتایج حاصل از مدل نشان می دهد بیشترین و کمترین عامل موثیر بر غلتظ آلاینده PM2.5، به ترتیب شبکه راه ها و کاربری نظامی می باشد. همچنین بررسی پارامترهای آماری نشان داد ضریب تعیین مدل پیشنهادی (R2=0.31-0.72) در مقایسه با سایر مطالعات داخلی و خارجی انجام گرفته در این حوزه (R2=0.61-0.69)، از توانایی مناسبی در تخمین غلظت آلاینده PM2.5 در شهر تهران برخوردار است.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، رگرسیون کاربری اراضی ، آلاینده PM2.5 ، سیستم های اطلاعاتی مکانی