تعیین علل تغییر کیفیت آب زیرزمینی با روش های ایزوتوپی و شیمیایی در آبخوان شبستر- صوفیان

محدودیت منابع آب در اقلیم های خشک و نیمه خشک، باعث شده که مصرف کنندگان اقدامات لازم برای محافظت و بهره برداری و کنترل تغییرات کیفی آن ها را در برنامه کاری خود قرار دهند. در همین راستا یکی از بهترین روش های مطالعات منابع آب، ردیابی با ایزوتوپ هاست. ایزوتوپ ها با قرار گرفتن در مولکول آب از زمان تشکیل باران در اتمسفر، نفوذ، جریان و ظهور، قادرند اطلاعات ارزشمندی از سیکل هیدرولوژی ارائه دهند. به منظور حفاظت، کنترل و بهره برداری از منابع آبی، تعیین علل تغییر کیفیت و افزایش شوری آب های زیرزمینی آبخوان شبستر- صوفیان، که در شرق دریاچه ارومیه قرار دارد، با همکاری موسسه تحقیقات آب، آب منطقه ای آذربایجان شرقی و آژانس بین المللی انرژی اتمی بررسی شد. در این پژوهش 76 نمونه آب در فصول خشک و مرطوب برداشت شد و تعیین مقدار اکسیژن هجده، دوتریوم، تریتیوم، ترکیب شیمیایی و آنالیز آن ها در آزمایشگاه صورت پذیرفت. سرانجام بر اساس آنالیزها و تحلیل جایگاه نمونه ها روی نمودارهای ایزوتوپی، عواملی نظیر تبخیر، انحلال رسوبات تبخیری و تداخل آب های شور با آبخوان، از علل اصلی این تغییرات شناخته شد. تفاوت چشمگیر ترکیبات و جایگاه نمونه آب دریاچه بیان نمود که آب دریاچه عامل شوری آبخوان نیست.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، ایزوتوپ ، ردیابی ، اکسیژن هجده ، دوتریوم ، تریتیوم