تحلیل خویشکاری و شخصیت پردازی قصه حضرت عیسی (ع) در ترجمه تفسیر طبری بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ

قصه در عرصه فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد. این نوع ادبی سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است که دارای نفوذی دو چندان بوده و به همین روی اغلب کتب آسمانی پیام خویش را در قالب قصه بیان داشته اند. از آنجایی که قصه های قرآن دارای ملاک ها و مولفه های فنی قصه های امروزی است، راه را برای مقایسه و تحلیل نظریه های انتقادی جدید باز گذاشته است. یکی از این راه ها، بررسی قصه ها بر پایه کنش شخصیت ها و خویشکاری آن ها از دیدگاه ولادیمیر پراپ است. نوشته حاضر با بهره گرفتن از نظریه پراپ و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به بررسی خویشکاری و شخصیت های قصه حضرت عیسی (ع) در ترجمه تفسیر طبری می پردازد. برای وصول به نتیجه ای بهتر قصه به سه بخش تقسیم شده است و شخصیت ها، خویشکاری ها و حرکت ها در هر بخش مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند. یافته ها نشان می دهد که این قصه با الگویی که پراپ از قصه های پریان ارائه می دهد با مقداری جابجایی در خویشکاری شخصیت های قصه هماهنگ است؛ زیرا که از سی و یک خویشکاری قصه های پریان، بیست و یک خویشکاری در بین پنج شخصیت موجود در قصه موجود است. همچنین حرکت های اول و دوم از حرکت های ششگانه پراپ در این قصه دیده می شود.

کلیدواژه ها:

قرآن ، تفسیر طبری ، پراپ ، خویشکاری ، حضرت عیسی