بررسی ارتباط سبک فرزند پروری والدین با میزان اضطراب، افسردگی و استرس نوجوانان

مقدمه: سبکهای فرزند پروری ترکیبی از رفتارهای والدین است که در موقعیتهای گسترده ای روی میدهند و جو فرزندپروری بادوامی را پدید می آورند. بامریند در مطالعات خود سه سبک فرزندپروری مستبدانه، سهل گیرانه و قاطعانه را معرفی کرده است. پژوهش های گذشته نشان داده اند که سبکهای فرزند پروری والدین ارتباط قوی با رشد کودکان و نوجوانان دارد. در عین حال، رفتارهای فرزندپروری به واسطه فرهنگ، نژاد و گروه های اقتصادی تغییر می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط سبک فرزند پروری والدین با مشخصات دموگرافیک نوجوان، مشخصات دموگرافیک والدین و میزان اضطراب، افسردگی و استرس در نوجوانان است.روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی است. جامعه هدف برای مطالعه حاضر، نوجوانان 12-19 ساله مشغول به تحصیل در مدارس شهر شیراز بودند. از این جامعه، 700 نفر ازنوجوانان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در ابتدا فرم مشخصات دموگرافیک نوجوان (سن، جنسیت) و مشخصات والدین (سطح تحصیلات پدر و مادر و میزان درآمد خانواده) توسط نوجوانان و والدین آنان تکمیل شد. پس از آن، نوجوانان مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (DASS-21) و والدین آنان پرسشنامه سبک های فرزند پروری بامریند را تکمیل نمودند. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS V.22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن جهت بررسی ارتباط سبک فرزند پروری والدین با مشخصات دموگرافیک نوجوان، مشخصات دموگرافیک والدین، میزان اضطراب، افسردگی و استرس نوجوانان مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: بر اساس یافته های حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن، نمره سبک فرزند پروری مستبدانه با سطح تحصیلات پدر ( r= 0.18, p < 0.000 -)، سطح تحصیلات مادر (r= - 0.20, p < 0.000) و سطح درآمد خانواده (r= - 0.18, p < 0.000) رابطه منفی معنی داری داشت. این در حالی است که رابطه معنی داری میان سبک فرزندپروری سهل گیرانه و قاطعانه با سطح تحصیلات پدر، سطح تحصیلات مادر و سطح درآمد خانواده یافت نشد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی، رابطه مثبت و معنی داری میان نمره سبک فرزند پروری مستبدانه با میزان اضطراب (r= 0.11, p < 0.004)، افسردگی (r= 0.16 , p < 0.000) و استرس (r= 0.09, p < 0.02) نوجوانان و رابطه منفی و معنی داری میان نمره سبک فرزند پروری قاطعانه با میزان اضطراب (r= - 0.09 , p < 0.01)، افسردگی (r= - 0.18, p < 0.000) و استرس (r= - 0.11, p < 0.006) نوجوانان نشان داد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که سبک فرزند پروری مستبدانه با سطوح پایین تر تحصیلات پدر و مادر و سطح پایین تر درآمد خانواده در ارتباط است. همچنین سبک فرزند پروری مستبدانه با سطوح بالاتر اضطراب، افسردگی و استرس در نوجوانان و بالعکس سبک فرزند پروری قاطعانه با سطوح پایین تر اضطراب، افسردگی و استرس در نوجوانان در ارتباط است. از آنجا که شیوه تربیتی والدین نقش اساسی در تامین سلامت روانی فرزندان آنها خواهد داشت، لذا آموزش های لازم در این زمینه به منظور ارتقاء سطح آگاهی والدین (بخصوص والدین دارای سطوح پایین تر تحصیلات) ضروری بنظر می رسد.

کلیدواژه ها:

سبک فرزند پروری ، افسردگی ، اضطراب ، استرس