ویژگی های دستوری عبهرالعاشقین در بهره گیری از آیات قرآن مبین

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 484

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAQ-6-2_005

تاریخ نمایه سازی: 11 تیر 1398

چکیده مقاله:

کاربرد آیات قرآن در متون زبان فارسی، خصوصا متون عرفانی بسیار چشم گیر است و یکی از منابع اصلی الهام نویسندگان بوده است. عبهرالعاشقین یکی از متون عرفانی قرن شش با محتوای منحصربه فرد، یعنی بررسی رابطه عشق ربانی و انسانی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی پیوند آیات قرآن و دستور زبان فارسی در این اثر است. برای این منظور کلیه آیات به کاررفته در متن به دقت استخراج شد و جایگاه هر آیه در سطوح نقش ها و ترکیبات ساختار نحوی و جملات مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های این پژوهش آیات در نقش های دستوری نهاد، مفعول، متمم و مضاف الیه به کاررفته اند. در میان این اجزای دستوری، بهره گیری از آیات در ساختن ترکیبات اضافی، بیشتر و متنوع تر است و اضافه های تشبیهی و تلمیحی در سطح وسیع و با موضوعات گوناگون در القای مفاهیم خاص عرفانی ایفای نقش می کنند. موضوعاتی نظیر خلقت انسان، عهد الست، بهشت و نعمت های آن، موضوع ترکیبات تشبیهی، و عناصر مربوط به داستان انبیای الهی شامل حضرت آدم، نوح، ابراهیم، یوسف، موسی، عیسی علیهم السلام و حضرت محمد (ص) موضوع ترکیبات تلمیحی هستند. همچنین آیات قرآن در ساختار جمله های ساده، مرکب و معترضه در این متن به کار گرفته شده اند. گرچه برخی جملات به ظاهر معترضه و قابل حذف هستند ولی حضور آن ها بار معنایی خاصی بر جمله می افزاید. شیوه پیوستن جملات با متن اغلب به صورتی است که فک آن از بافت جمله، معنا را مختل می کند. در این اثر ساختار غالب جملات ساده و نشان دهنده پیوند استوار آیات با مفاهیم عرفانی است.  

نویسندگان

علیرضا نبی لو

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

محبوبه مقیمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالفتوح رازى، حسین بن على، (1408 ق)، روض الجنان و ...
  • بقلی شیرازی، روزبهان، (1366)، عبهرالعاشقین، تصحیح هانری کربن و محمد ...
  • بقلی شیرازی، روزبهان، (1360)، شرح شطحیات، تصحیح هانری کربن،تهران،زبان و ...
  • پورنامداریان، تقی و رستاد، الهام، (1392) بررسی و تحلیل کاربرد ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمن (1375)، نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح ...
  • خطیب رهبر، خلیل (1372 ش)، دستور زبان فارسی کتاب حروف ...
  • خطیبی، حسین (1375)، فن نثر در ادب پارسی، تهران، زوار. ...
  • دانش پژوه، محمدتقی، (1347)، روزبهان نامه، تهران، انجمن آثار ملی. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(1376 ش)، جستجو در تصوف ایران ، تهران، ...
  • سورآبادی، ابوبکر عتیق بن محمد(1380)، تفسیر سورآبادی ، تهران، فرهنگ ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1392)، زبان شعر در نثر صوفیه، تهران، ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن ، قم، ...
  • فتوحی، محمود (1392)، سبک شناسی نظریه ها، رویکردها و روش ...
  • فرشید ورد، خسرو (1392)، دستور مفصل امروز، تهران، سخن. ...
  • کارل، ارنست(1377) ، روزبهان بقلی ، مترجم مجدالدین کیوانی، تهران، ...
  • مترجمان (1356)، ترجمه تفسیر طبرى، تهران، توس. ...
  • معصوم علی شاه(1339)، طرایق الحقایق ، به کوشش محمدجعفر محجوب، ...
  • موسوى همدانى، سید محمدباقر (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، قم، دفتر ...
  • میبدی، رشیدالدین(1371 ش)، کشف الاسرار و عده الابرار ، تهران، ...
  • نمایش کامل مراجع