بررسی ریسک فاکتورهای فیزیکی و ارتباط آن با سندرم خستگی مزمن و کیفیت خواب در معدنکاران سنگ آهن

معدن کاری از جمله قدیمی ترین مشاغل است که همواره طاقت فرسا و پر مشقت بوده و معدنکاران همواره در معرض خطرات ناشی از کار در معادن و جراحات ناشی از آن و حتی مرگ قرار دارند . از جمله خطرات و شرایط نامناسب کاری که معدن کاران با آن مواجهه اند را می توان به خطرات فیزیکی و روانشناختی اشاره کرد. با شناسایی خطرات فیزیکی (حالت نشسته و قوزکرده، بالاتنه خم شده، کمر خم شده و ...) و روانشناختی (نوبت کاری، کیفیت خواب، خستگی مزمن و ...) می توان در بروز بیماری های شغلی راهکارهایی را ارائه داد. مطالعه فعلی با هدف شناسایی علل فیزیکی و ارتباط .............. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی- مقطعی 166 نفر از کارگران یکی معادن سنگ آهن استان خراسان رضوی در سال 1397 مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه های سندروم خستگی مزمن (مقیاس چالدر)، کیفیت خواب (PSQI) و سوالات مواجهه فیزیکی با پوسچر های مختلف و بر اساس روش نمونه گیری در دسترس، جمع آوری شدند. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت. یافته ها: محدوده سنی معدنکاران 71 - 19 سال و میانگین سنی آنها 30/4آنها بود. بیشتر افراد شرکت کننده دارای سطح تحصیلات دیپلم و فوق دیپلم بودند. 61 درصد افراد شرکت کننده متاهل و دارای میانگین سابقه کاری افراد 17 سال بودند. طبق نتایج، نمرات خستگی زمانی که بیش از 50 درصد زمان را افراد در حالت های فیزیکی (نشسته، قوز کرده، خم شده و ...) قرار داشتند، خستگی بیشتری را تجربه کرده اند و بین نمرات خستگی با برخی حالت های فیزیکی ارتباط معنی داری یافت گردید. میانگین بعد خستگی جسمی در بین افراد مورد مطالعه 13/62 و میانگین بعد خستگی ذهنی 9/92 گزارش شد و میانگین نمره کل سندروم خستگی مزمن معدنکاران 23/54 بدست آمد. همچنین میانگین کیفیت خواب افراد مورد بررسی 74/74گزارش شد. بین خستگی مزمن و نوبت کاری رابطه معنی دار و مثبتی یافت شد(P=0،02) و نیز بین کیفیت خواب و نوبت کاری رابطه مثبت و معنی داری مشاهده شد (P= 0٫01). نتیجه گیری: با توجه به مشاهده رابطه معنی دار میان نوبت کاری و پوسچر کاری با خستگی مزمن و کیفیت خواب در جامعه مورد مطالعه، می بایست به نقش نوبت کاری و وضعیت کاری به عنوان ریسک فاکتور در بروز خستگی مزمن توجه داشت و برنامه هایی در راستای کاهش علائم ناشی از نوبت کاری را ارائه داد.

کلیدواژه ها:

ریسک فاکتور فیزیکی ، معدنکاران ، سندروم خستگی مزمن ، کیفیت خواب