دین، علوم انسانی، تکامل زیستی و جایگاه انسان

در زیست شناسی بر اساس تئوری تکامل، موجودات زنده، طی حدود 3/5 میلیارد سال از ساده ترین شکل حیات، تا پیچیده ترین شکل آن ها مثل انسان امروزی تحول یافته اند. در فارسی تحول ، هر گونه تغییری را شامل می شود و اما از تکامل ، بهبود و ترقی و تعالی استنباط می شود و تکامل، نوعی تحول جهت دار فهمیده می شود. در زیست شناسی، نمی توان نظر داد که یک باکتری بهتر و ارزشمندتر است، یا یک گل زیست شناسی به عنوان یک علم تجربی، ارزش گذاری نمی کند، بلکه تلاش می کند تا واقعیت ها را نشان دهد، اما وقتی با نگرشی دینی- بویژه آموزه های قرآنی - به انسان و جایگاه او توجه شود، کرامت خاص ، دارا بودن بهترین قوام و ساختار و برتری اش بر سایر مخلوقات و موجودات بدیهی می نماید، تا آن جا که خداوند در آفرینش انسان، به خود تبریک گفته است. در تفسیر ما خلقت و تکامل ، الزاما دو نظریه ی ضد یکدیگر نیستند، اگر بدانیم علم و دین با دو زبان و با دو رویکرد سخن می گویند. داروین تاکید داشت که نباید از تئوری تکامل او، ضدیت با خدا را استنباط کرد. اکنون، هم پیروان ادیان الهی و هم زیست شناسان دراین نکته اتفاق نظر دارند که انسان موجود، متکامل ترین موجود زنده است. تکامل، یک تئوری قوی است که بر دانش زیست شناسی سیطره دارد و پیشرفت های دهه های اخیر در زیست شناسی مولکولی، شواهد بسیاری به سود نظریه ی تکامل زیستی ارائه شده است. تاثیر نظریه ی تکامل بر علوم انسانی و کلام دینی طی یک و نیم قرن اخیر انکارناپذیر است. انسان که تصمیم می گیرد موجودات را رده بندی کند، خود را در قله ی تکامل جای می دهد. آموزه های دینی و عقل انسانی قبل از این چنین جایگاهی را برای انسان قائل بوده است که بهترین مصداق آن این آیه از قرآن است که: لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم ( ما - خدا- انسان را در بهترین ساختار آفریدیم).

کلیدواژه ها:

تکامل ، دین ، علم ، علوم انسانی