تعیین سهم فرسایش خندقی در میزان تولید رسوب با استفاده از ردیابهای آلی و سزیم 137

فرسایش خاک توسط آب یکی از فرایندهای مهم تخریب سرزمین در مناطق نیمه خشک ایران به شمار میآید. بیشترمطالعات انجام شده در طی چند دهه گذشته مبتنی است بر استفاده از مدلهای تجربی که بیشتر بر مواردی از قبیل فرسایش سطحی و شیاری تاکید می کنند. دانستن سهم رسوب حاصل از هر کدام از انواع فرسایش می تواند بعنوان یک ابزار مفید برای مدیریت اراضی به شمار می آید. به طوریکه با شناسایی منابع اصلی رسوب در جهت اولویت بندی عملیات حفاظت خاک اقدام نمود. آنچه مسلم است در این راستا مقیاس های زمانی و مکانی از عوامل موثر به شمار می آید. در تحقیق حاضر با استفاده از روش منشاء یابی چندگانه بر اساس ترکیب ردیابهای مختلف در سه حوزه آبخیز و حل معادلات مربوطه اقدام به تعیین سهم رسوب حاصل از فرسایش خندقی در منطقه سمل واقع دراستان بوشهر گردید. ردیابهای مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از کربن آلی، نیتروژن، فسفر، نسبت C/N و سزیم 137 که بیشترین توانایی را در جداسازی خاک سطحی از زیر سطحی دارند. یافته های تحقیق فوق حاکی از آن است که سهم فرسایش خندقی در تولید رسوب بین 86 و 99 درصد متغیراست. علاوه بر این بر اساس میزان دقت مدل منشاء یابی ردیاب سدیم 137 با خطای 19 % دقیق ترین نتیجه را برای جدایی منابع رسوب سطحی و زیرسطحی (خندقی) را دارا می باشد

کلیدواژه ها:

فرسایش خندقی ، سهم رسوب ، منشاء یابی ، ژئومرفولوژی ، سزیم