راهبردهای حل بحران های فرهنگی اجتماعی جاهلیت از منظر قرآن و حدیث

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 615

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QHS-12-1_005

تاریخ نمایه سازی: 25 خرداد 1398

چکیده مقاله:

جاهلیت به دوران قبل از اسلام اطلاق می­شود که مردم به لحاظ عقیدتی، فرهنگی و روابط اجتماعی و اخلاقی وضعیتی بحرانی داشتند. ظهور اسلام و بعثت پیامبر در این شرایط برای اصلاح این وضعیت شرک­آلود، پرآشوب، بی­اخلاق و سرشار از جنگ­ها و خون­ریزی­های بی­منطق بود. حل این بحران­های شایع فرهنگی اجتماعی که بعضا به صورت یک سنت اجتماعی در قلب مردم و جامعه رسوخ کرده بود، نیازمند تدابیر و راهبردهای حساب­شده بود که از سوی  پیامبر به مدد وحی اتخاذ شد و به نتیجه رسید. استخراج و تحلیل این راهبردها از قرآن و حدیث مسئله این تحقیق ­است. با توجه به اینکه در طول تاریخ، همواره جاهلیت اجتماعی و فرهنگی وجود داشته و بحران­ساز بوده است و امروزه نیز با پدیده­ای به نام جاهلیت مدرن روبرو هستیم، هدف از این تحقیق الگوگیری از این اصول و راهبردهای مستخرج از قرآن کریم به عنوان کتاب انسان­ساز و جامعه­ساز الی­الابد و روایات، جهت اصلاح فرهنگ اجتماع معاصر است. تحقیق حاضر ازنظر روش توصیفی-تحلیلی است و هدف آن کاربردی محسوب می­شود. درنهایت یافته­های تحقیق در حل بحران جاهلیت در قالب چهار اصل راهبردی: برخورد تدریجی و فرایندی، راهبرد جایگزینی، راهبرد اخذ پیمان و راهبرد رد و ابطال قاطع حاصل شده­است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمد تقی دیاری بیدگلی

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

ابوذر خیراندیش

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه ناصرمکارم شیرازی. ...
  • نهج ­البلاغه، (1393)، ترجمه محمد دشتی، مشهد: نشر آستان قدس ...
  • آزاد ارمکی، تقی، (1376ش)، جامعه­ شناسی اب ن­خلدون، تهران: انتشارات ...
  • آلوسی، شهاب الدین محمود بن عبدالله، (1415ق)، تفسیر روح المعانی، ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید (1967م) شرح نهج البلاغه، به تحقیق ...
  • ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن ، (1385ق)، الکامل فی التاریخ ، ...
  • ابن سعد، محمد، (1418ق)، طبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • ابن عبدالبر آندلسی، یوسف، (2002م) الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت: ...
  • ابن عبد­ربه، محمد، (1403ق)، العقد الفرید، بیروت: دارالکتاب العربی. ...
  • ابن هشام، عبدالملک، (1955م)، السیره النبویه، تحقیق: مصطفی السقا؛ ابراهیم ...
  • ابن­کثیر، اسماعیل بن عمر، (1977م)، البدایه و النهایه، بیروت: مکتبه ...
  • ابن میثم بحرانی، کمال الدین میثم بن علی، (1375)، شرح ...
  • باقری، مصباح­الهدی، (1389)، جنبه­ هایی از مدیریت بحران پیامبر اکرم (ص) با تاکید ...
  • احمد امین، (1964م)، فجر الاسلام، قاهره: مکتبه النهضه المصریه. ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی، (1394ق)، انساب ­الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت: ...
  • بلاشر، رژی، (1363)، تاریخ ادبیات عرب، ترجمه آذرتاش آذرنوش، موسسه ...
  • بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین، (1361)، دلائل ­النبوه، ترجمه محمود ...
  • پیشوایی، مهدی، (1395)، تاریخ اسلام، قم: دفتر نشر معارف. ...
  • ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، (1422ق)، الکشف و البیان عن ...
  • جادالمولی­ بک، محمداحمد، (بی­تا)، ایام ­العرب فی ­الجاهلیه، بیروت داراحیاء ...
  • جان دیون پورت، (1388)، عذر تقصیر به پیشگاه محمد و ...
  • حلبی الشافعی، علی بن برهان الدین، (بی­تا)، السیره الحلبیه، بیروت: ...
  • حمیدالله، محمد، (1365)، الوثائق، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران: بنیاد. ...
  • خرمشاهی، بهاء­الدین، (1394)، دایره المعارف تشیع، تهران: نشر حکمت. ...
  • دراز، محمد عبدالله ، (1407ق)، الربا فى نظر القانون الاسلامى، ...
  • دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت نامه، تهران: نشر دانشگاه تهران.  ...
  • ذهبی، شمس­الدین محمد بن احمد بن عثمان، (بی­تا)، تاریخ الاسلام و ...
  • ربیعی، علی، سرافرازی، راحله، (1394)، مدیریت بحران­های سازمانی، تهران: نگارستان ...
  • رسولی محلاتی، سیدهاشم، (1364)، روضه ­الکافی، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه. ...
  • زرقانی، محمدعبدالعظیم، (بی­تا)  مناهل ­العرفان فی­علوم­ القرآن، بیروت: داراحیاء التراث­العربی. ...
  • زریاب، عباس، (1370)، سیره رسول ­الله، تهران: سروش. ...
  • سید بن قطب، ابراهیم شاذلی، (1412ق)، فى ظلال القرآن، قاهره، ...
  • سیوطى، جلال الدین، (1404)، الدر ­المنثور فى تفسیر الماثور، قم: ...
  • شهرستانی، محمد بن عبد الکریم، (1364) الملل و النحل، قم: ...
  • صدوق، محمد بن علی، (1363)، کمال­ الدین و تمام النعمه، ...
  • طباطبایى، سید محمد حسین، (1374)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، (بی­تا)، المعجم الکبیر، قاهره: نشر ابن ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (1377)، تفسیر جوامع الجامع، تهران: انتشارات ...
  • طبری، محمد بن جریر، (1967م)، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ ...
  • عاملی، مهدی، (1393) ارائه مدلی از طمانینه و آرامش بر ...
  • عمید زنجانی، حسن، (1390)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیر کبیر. ...
  • فخرالدین رازی، محمدبن عمر، (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیا ...
  • فروخ، عمر، (2006م)، تاریخ الادب العربی، بیروت: دارالعلم الملایین ...
  • کاظمی، علی اصغر (1366)، مدیریت بحران­های بین­ المللی، تهران: دفتر ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (1429)، الکافی، قم: دارالحدیث. ...
  • کلییار، کلودآلبر، (1371)، سازمان های بین المللی، ترجمه و تحقیق: ...
  • مجرب، محمدعلی، (1379)، معناشناسی واژه جاهلیت در قرآن ، مجله ...
  • مجلسی، محمدباقر، (1403ق)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار، بیروت: ...
  • مراغى، احمد بن مصطفى، (1975م)، تفسیر المراغى، بیروت: داراحیاء التراث ...
  • مسعودی، علی­بن الحسین، (1385ق)، مروج ­الذهب و معادن ­الجوهر، تحقیق ...
  • مصری، احمد امین، (1964م)، فجر الاسلام، قاهره: مکتبه النهضه المصریه. ...
  • مغنیه محمد جواد، (1424ق)، تفسیر الکاشف، تهران: دار الکتب الاسلامیه. ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (1393)، پیام امام امیرالمومنین (ع)، قم: انتشارات ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
  • ناصف، منصور علی، (1935م)، التاج ال ج ام ع ل ...
  • نجفی، محمدحسن­بن باقر، (1362) جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ...
  • واقدی، ابن عمرو، (1414)، المغازی، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • یعقوبی، احمدبن اسحاق، (1374) تاریخ الیعقوبی، مترجم محمد ابراهیم آیتى، ...
  • Alas, R. (2007), the Triangular Model for Dealing with organizational ...
  • Devlin, Edward S, (2007), Crisis Management Planning and Execution, Auerbach ...
  • Hwang,Peter, Lichtenthal.J.David: (1999) , Anatomy of organizational Crises, Inestitue for ...
  • Mayer Nudell, Norman Antokol. (1988), The handbook for Effective Emergency ...
  • Pearson, Christine M. Clair, Judith A. (1998), Reframing Crisis Management. ...
  • Stoyan Nikolov، Madzharov, (2006), The challenges of the future and ...
  • نمایش کامل مراجع