بررسی عنصر ثبات در حافظه از دیدگاه حکمت متعالیه و عصب شناسی

حافظه قابلیتی است که باعث می شود، انسان بتواند اطلاعاتی را که از طریق حواس فراهم می شود، ثبت و ذخیره کرده و در موقع لزوم آن ها را یادآوری کند. از این رو در حافظه، صور ادراکی ما بدون تغییر باقی می مانند و این عدم تغییر باعث می شود تصویر منسجمی از گذشته به یاد داشته باشیم. ملاصدرا علت این عدم تغییر حافظه را تجرد آن می داند. از نظر وی امر مادی همواره در حال حرکت است، بنابراین تغییرپذیر است. اما عصب­شناسان هر حرکتی را تغییر تلقی نمی­کنند، از این­رو حرکاتی را که در سطح جهان اتم و کوچک تر اتفاق می­افتد، باعث تغییر در سطح کلان­تر یا همان ماده­ در سطح زیستی نمی­دانند. هر چند از نظر حکمت متعالیه تغییر محسوب شود. عصب­شناسان تغییراتی را باعث تغییر حافظه می­دانند که در سطح سلول­های عصبی رخ دهد. از این­رو ثبات حافظه را به ثبات رمزگذاری ژن ها و به تبع آن رمزگذاری نورون ها نسبت می دهند، و اگر اختلالی در این عملکرد رخ دهد منجر به از دست دادن حافظه می شود. پس از نظر ایشان حافظه مادی است و به رغم مادی بودنش در شرایط متعارف تغییری در صور ادراکی ذخیره شده آن رخ نمی دهد. بدین ترتیب برای اثبات تجرد حافظه باید از دلایل دیگر بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

حافظه ، ثبات ، تغییر ، ژن ، مجرد ، مادی