بررسی نقش امامزاده ها در شکل گیری و گسترش کالبدی شهرها، با نگاهی بر پیشینه هجرت آنهانمونه موردی: صالح آباد ایلام

مکان های مقدس با توجه به پیشینه تاریخی و وجود روایاتی در باب اهمیت آنان به پایگاهی فراتر از محل زیارت فرد متوفی مبدل شده اند. در این بین، امامزادگان به سبب وفور در ایران و همچنین داشتن نسبی که آنان را به خاندان پیامبر و امامان معصوم وصل می کند، اهمیت دو چندان یافته است. این اهمیت در جهت رونق آن مکان ظهور یافته و تاثیرات زیادی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ... مناطق نزدیک به آن داشته است. قدرت حضور این نوع از بنای مذهبی به نحوی است که می تواند کاربری های نامرتبط را از خود دور سازد و کاربری های خدماتی مربوط به زائرین را در کنار خود جای دهد. می تواند در قوانین ساخت و ساز تاثیر بگذارد و ارتفاع ساختمان های اطراف خود را تعریف کند. می تواند اقتصاد منطقه را با استفاده از جذب زائرین قدرت بخشد و عوامل فرهنگی و مذهبی را به عنوان پایگاهی برای بروز اتفاقات مرتبط قوت دهد. حتی ممکن است امامزاده ها، این بناهای مهم برای مردم سرزمین ایران، با توجه به تاثیری که در تغییر محیط اطراف خود دارند، منجر به شکل گیری سکونت گاهی در اطراف خود شوند. در پژوهش پیش رو تاثیر اسلام بر شهرها مورد بررسی قرار می گیرد و پیشینه ی امامزاده ها و چرایی حضور آنها بررسی می شود و عوامل موثر بر تاثیرات و تغییرات حاصل از حضور امامزاده ها در شهرهای ایران مطرح شده و شهر صالح آباد در استان ایلام به عنوان نمونه ای مورد بررسی قرار می گیرد. تلاش شده با بررسی ارتباط شهر صالح آباد و موضوعیت امامزاده، به تاثیر حضور امامزاده بر شکل گیری این شهر پرداخته شود. نتایج تحقیق نشان می دهد، به سبب ارادت مردم به دین اسلام، امامزاده ها که به دلایل متعددی به ایران مهاجرت کرده اند، زائران زیادی را به سمت خود جذب نموده و به تدریج باعث تغییر و گسترش بافت کالبدی اطراف خود شده اند. با توجه به پتانسیل های مثبت نهفته در این اماکن مذهبی، شهرسازان می توانند در جهت افزایش سرزندگی و آبادانی شهر یا روستای مربوطه برنامه ریزی کنند.

کلیدواژه ها:

امامزاده ها ، پیشینه ورود ، شهر اسلامی ، گسترش کالبدی شهرها ، صالح آباد ایلام