تحلیل عوامل موثر بر عدم موفقیت شبکه های آبیاری و زهکشی در ایران مورد مطالعه جزیره مینو و جرف

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی مدرن به عنوان یکی از راهکارهای اصلی بهبود بهره وری مصرف آب در اغلب کشورهای دنیا به ویژه کشورهای خشک و نیمه خشک، امری شناخته شده و اجتناب ناپذیر است. در ایران، این موضوع مورد توجه متولیان صنعت آب کشور بوده و تاکنون نزدیک به 1/7 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی آبی به شبکه های مدرن آبیاری مجهز گردیده است؛ اما در این راه با موانع و مشکلات متعددی روبرو بوده است. مطالعه حاضر، تحلیل عوامل موثر بر عدم موفقیت شبکه آبیاری و زهکشی جزیره مینو و جرف را به منظور ارائه راهکارهایی در راستای پیشرفت فیزیکی و برنامهای شبکه آبیاری و زهکشی مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه با روش کیفی انجام شد. روش جمعآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی است. از یافته های این پژوهش میتوان به عمده موانع مطرح شده نظیر موانع سازمانی، آگاهی و نگرشی، مدیریتی، اجتماعی، فرهنگی و مالی اشاره نمود که به عنوان مهمترین موانع در مسیر پیشرفت عملیات اجرایی شبکه آبیاری و زهکشی در این پژوهش شناخته شدند. لذا، از دیدگاه کشاورزان مورد مطالعه عمده عوامل عدم پیشرفت شبکه آبیاری و زهکشی جزیره مینو و جرف در قالب 6 طبقه اصلی، معارضت سازمانهای دولتی غیروابسته به کشاورزی؛ معارضت نهادهای غیردولتی؛ پایین بودن سطح انگیزه، اعتماد، دانش و آگاهی کشاورزان نسبت به پروژه به علت برگزار نشدن کلاسهای توجیهی–ترویجی و تسهیلگری اجتماعی؛ نبود مدیریت واحد و یکپارچه جهت اتخاذ تصمیم های مناسب برای تسهیل عملیات اجرایی؛ عدم وجود مشارکت فعال بین کشاورزان جهت اتخاذ تصمیم های مناسب و حل مسائل مالکیتی؛ عدم وجود فرهنگ پایدار جهت پذیرش نوآوریهای کشاورزی و ضرورت وابستگی معیشت کشاورزان به انجام فعالیتهای کشاورزی در زمان انجام فعالیت های اجرایی پروژه مطرح شدند.

کلیدواژه ها:

شبکه آبیاری و زهکشی ، مشارکت ، تسهیل گری اجتماعی ، جزیره مینو و جرف