بررسی تجربه زیسته آموزگاران دوره ابتدایی از وظایف معلم با تاکید بر فرصت ها، چالش ها و ارائه راهکارها

هدف این پژوهش شناخت تجربه فیلسوف - معلمی بر اساس تجارب آموزگاران دوره ابتدایی است. مطالعه از نوع کیفی بوده و با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه ی تحقیق شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر ایلام است. البته حجم نمونه از ابتدا تعیین نشده است، بلکه بر اساس اصل اشباع داده ها و ته کشیدن اطلاعات در مطالعات کیفی پس از جمع آوری داده از 40 مورد به دست آمد؛ بنابراین نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شده و شامل 40 نفر از معلمان می شود که با آنها مصاحبه شد. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه ها یی نیمه سازمان یافته است. داده ها ی حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش پدیدارشناسی ون منن تجزیه و تحلیل شد. سپس درونمایه های این مطالعه در 4 مضمون اصلی استخراج و طبقه بندی شدند. یافته های تحقیق شامل 20 درونمایه بود که در مضمون اول با عنوان وظایف عمده معلم؛ 7 درونمایه شامل: تعیین هدف، برقراری رابطه دوستانه، توجه به تفاوتهای فردی، ایجاد انگیزه، تقویت روحیه ی گروهی، تقویت مسئولیت پذیری، ارزیابی دانش آموزان مشخص شدند. در مضمون دوم به نام پرورش تفکر انتقادی؛ 5 درونمایه که عبارت اند از: ایجاد محیطی چالشی، طرح سوال یا مسئله، ایجاد فرصت برای تفکر و تامل، انتقاد کردن و انتقادپذیری و روش مشارکتی قرار گرفتند. در مضمون سوم با عنوان پرورش تفکر خلاق؛ 6 درونمایه که عبارت اند از روش کشفی، ایجاد فرصت برای فعالیتهای عملی، تشویق دانش آموزان خلاق، الگوهای خلاق، سوالات خلاقانه ایجاد حس کنجکاوی مشخص شدند و در مضمون چهارم به نام تعمیق دانش نیز 2 درونمایه که عبارت اند از: تحقیق و پژوهش و وسایل کمک آموزشی قرار گرفتند. ازآنجاکه معلم با شرایط واقعی آموزش سروکار دارد و نسبت به علایق، خواسته ها و توانایی های دانش آموزان آگاهی نسبی دارد، بنابراین می تواند زمینه را برای ایجاد فرایند آموزش و یادگیری خودجوش و پرسشگرانه فراهم کند. همچنین اگر معلم بخواهد که در آموزش تفکر موفق شود، باید همانند یک فیلسوف – معلم از همه ی عوامل موثر در تقویت و پرورش تفکر خلاق و منطقی دانش آموز بهره مند شود.

کلیدواژه ها:

معلم ، فیلسوف تربیتی ، پدیدارشناسی ، تجربیات زیسته