بررسی سمیت تماسی 14 گونه اسانس گیاهی روی شپشک آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley (Hemiptera Pseudococcidae) در شرایط آزمایشگاهی

زمینه و هدف : در راستای یافتن جایگزین مناسب برای آفت کش های شیمیایی، ترکیبات گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده اند. استفاده از ترکیبات گیاهی به عنوان سموم با منشا گیاهی یکی از روش های سازگار با محیط زیست است. اسانس ها و عصاره های گیاهی یکی از کاندیداهای مناسب به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی سنتزی هستند که در بین ترکیبات پیشنهاد شده، کم ترین خطر را برای انسان و محیط زیست دارند. هدف از این پژوهش، بررسی اثر سمیت اسانس 14 گونه گیاهی از خانواده های مختلف روی شپشک آردآلود پنبه در شرایط آزمایشگاهی می باشد.مواد و روش ها : اسانس های گیاهی با استفاده از دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب استخراج شدند. 48 ساعت بعد از تیمار کردن، تلفات محاسبه شد و میزان (LC(50 برای هر اسانس ارزیابی شد. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. برای مقایسه تاثیرات تیمارها بر روی مرحله رشدی مورد نظر شپشک، از روش آنالیز واریانس ANOVA استفاده شد و محاسبه غلظت کشندگی 50 درصد ((LC(50) و آماره های مربوط به آن به وسیله آنالیز پروبیت تحت نرم افزار SPSS Version 22 انجام شد.نتایج : در این پژوهش مشخص شدکه اسانس گیاهان پونه، نعناع فلفلی، جاشیر و مرزه به ترتیب با (LC(50 معادل 370700، 400700، 413000 و 430900 پی پی ام بیشترین سمیت را روی بالغین شپشک دارند. هم چنین اسانس پونه، نعناع فلفلی، نعناع خوراکی و نعناع گربه ای روی پوره سن اول با LC50 معادل 113200، 129700، 163000 و 193600 پی پی ام بیشترین سمیت را داشتند.1. نتیجه گیری : با توجه به این که اسانس های گیاهی حاوی ترکیباتی با خاصیت حشره کشی می باشند، هم چنین استفاده از آن ها باعث آلودگی محیط زیست نمی شود و عوامل کنترل بیولوژیک را کم تر تحت تاثیر قرار می دهند، لذا استفاده از این ترکیبات در کنترل ناقلین بیماری توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

اسانس های گیاهی ، سمیت تماسی ، شپشک آردآلود پنبه ، غلظت