ریزگردها و تاثیرات آن بر جوامع انسانی و راهکارهای کنترل

مقدمه و هدف: گرد وغباربه ذراتی بسیار کوچک و سبک با قطر کمتر از 5 میکرون اتلاق می شود که در اثر فرسایش بادی و بیابانزایی توسط باد تا مسافت بسیار طولانی جابجا شده و انتقال می یابند. باد به عنوان عامل ایجاد کننده این پدیده بوده است که در شمال خاورمیانه شکل می گیرد و باگذر از کوه های ترکیه و شمال عراق مانند قیفی به بیابان های عراق و سوریه سرازیر می شود و تا خلیج فارس و رسیدن به سطح آب های آزاد پیش رفته و گرد وغبار را منتقل می سازد.(1) (2). مواد و روش ها:این مطالعه از نوع مروری سیستماتیک می باشد که از مقالات موجود در پایگاه های مختلف علمی که در طی بیست سال ( از سال 2018-1998) انتشار یافته بودند، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج یکی از کانون های تولید و انتشار گردوغبار در داخل کشور، پدیده بادی محلی- فصلی 120 روزه در استانهای جنوب شرق ایران(از جمله استان سیستان و بلوچستان) ودامنه های کوههای استان های خراسان جنوبی، خراسان رضوی و وجود دو کویر بزرگ در ایران(حاشیه استان های کرمان و یزد) و اراضی بیابانی در جنوب و جنوب غرب می باشد. در ضمن فعالیت های عمرانی در سطح شهر(ساخت و ساز، تسطیح، گودبرداری و خاک ریزی) از جمله کانونهای محلی تولید و انتشار گردو غبار در سطح شهرها می باشند(3). فعالیت های سدسازی و در پی آن خشک شدن تالاب های پایین دست پررنگ ترین نقش را در تقویت منابع ریزگردها دارد. علاوه بر این بهره کشی بی رویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسو نگرانه بر این منابع و همچنین رهاسازی زمین های کشاورزی که فرسایش خاک را در پی دارد از جمله فعالیت های انسانی هستند که سبب می شوند طوفان های ریزگردی ایجاد شوند.خلاصه:تاثیر ریزگرد در انتقال نور و دید، تاثیر منفی زیادی بر زندگی روزمره انسان ها و سایر جانداران دارد از جمله اختلال در روند تولید اقتصادی (صنعتی و کشاورزی)، حمل و نقل، گردشگری و سایر مشاغل. وقتی ریزگرد عبور و مرور و حمل و نقل را مختل می کند، به دنبال آن آمار تصادفات و تلفات جانی هم افزایش می یابد. ترکیبات حاوی گازهای آلاینده در غبار ریزگرد بر محیط و آب و هوای جهانی تاثیر می گذارد

کلیدواژه ها:

ریز گردها ، سلامت انسان ، محیط زیست ، راهکارهای کنترل