کانسار باریت-فلزات پایه ونکان سمنان: نمونه ای از کانه زایی سولفید توده ای آتشفشانزاد نوع کوروکو در کمربند ماگمایی شمال ایران مرکزی

کانه زایی باریت- فلزات پایه سولفید توده ای آتشفشانزاد ونکان در کمان ماگمایی شمال ایران مرکزی در داخل توالیآتشفشانی- رسوبی ایوسن در شمال شرق سمنان رخ داده است. سنگ های میزبان ماده معدنی عمدتا از نوع توف، شیل وتوف شیلی می باشد. سنگ های آتشفشانی از لحاظ ناحیه ای در گردنه آهوان شامل سنگ های آتشفشانی مافیک و فلسیک ازجمله بازالت، آندزیت، داسیت، ریولیت و توف می باشد. کل منطقه معدنی ونکان در یک ناودیس با روند محوری شمالشرقی- جنوب غربی قرار دارد. در یال شمال غربی ناودیس، کانسار ونکان 1 و در یال جنوب شرقی ناودیس نیز کانسارونکان 2 واقع شده است. کانسارهای ونکان 1 و ونکان 2 براساس ویژگی های کانی شناسی، ساخت و بافت در رخساره هایکانسنگ تاحدودی دارای تفاوت هایی هستند که در ونکان 1 عبارتند از: 1) رخساره رگه- رگچه ای و برشی که سیمای اصلیاین رخساره را رگه- رگچه های باریتی- سیلیسی تشکیل می دهد، 2) رخساره سولفید توده ای که از کانی های اسفالریت،گالن، باریت، کالکوپیریت و پیریت تشکیل شده است، 3) رخساره لایه ای- نواری سولفیدی که دارای لامینه ها و نوارهایسولفیدی به صورت همروند با لایه بندی سنگ میزبان (چینه سان) می باشد، 4) رخساره کانسنگ باریتی که حاوی باریت باساخت متخلخل تا برشی است و 5) رخساره رسوبی- بروندمی که دارای تناوب نوارهایی از چرت، سنگ میزبان و باریتاست. همچنین رخساره های کانه دار در ونکان 2 عبارتند از: 1) رخساره رگه- رگچه ای و برشی که به صورت رگه-رگچه-های باریتی- سیلیسی همراه با کانی گالن دیده می شود و 2) رخساره رسوبی- بروندمی که عمدتا از تناوب نوارهای چرتیو نواری غنی از اکسیدآهن مثل هماتیت تشکیل شده است. بر اساس مقایسه این کانه زایی ها با تیپ های مختلف سولفید تودهای آتشفشانزاد (VMS)، کانسارهای باریت-فلزاتپایه ونکان بیشترین شباهت را با کانسارهای نوع کوروکو (Kuroko type)نشان میدهند.

کلیدواژه ها:

سولفید تودهای آتشفشانزاد ، رخساره های کانسنگ ، کوروکو ، ونکان ، سمنان